مكان‌يابي بهينه مناطق نمونه گردشگري (مطالعه‌ي موردي: استان سيستان و بلوچستان)

optimal positioning of tourism (Case study: Sistan and Baluchestan)

الگوهاي نوين توسعه بر مدار توسعه محلي و بهره‌گيري از تنوع‌هاي مكاني- فضايي استوار هستند؛ بنابراين شناسايي ظرفيت‌ها و توانمندي‌هاي مختلف در سطوح خرد فضاهاي جغرافيايي در كانون توجه برنامه‌ريزان توسعه قرار دارد. از سويي، با توجه به محدوديت‌هاي مختلف اعم از فني، مالي، زماني و مانند آن، امكان بهره‌گيري و توسعه تمام ظرفيت‌ها در سطوح محلي در مدت زمان كوتاه وجود ندارد؛ بنابراين، استفاده از روش‌هاي مناسب براي تعيين بهترين مكان از ميان تعداد زيادي مكان، با بهره‌گيري از تعدادي معيارها و شاخص‌ها، ضروري مي‌شود. يكي از پتانسيل‌هاي موجود در سطوح محلي در مناطق روستايي كشور، ظرفيت‌هاي توسعه فعاليت‌هاي گردشگري است كه از اهميت خاصي برخوردار مي‌باشد. در اين ميان مناطق نمونه گردشگري، از جمله مراكز مهم به منظور گسترش صنعت توريسم محسوب مي‌شوند، به طوري كه نقش و اهميت اين مراكز بر هيچ مدير و برنامه‌ريز گردشگري پوشيده نيست. در اين پژوهش به كمك تلفيق مدل تحليل سلسله مراتبي(AHP) و منطق ارزش‌گذاري لايه‌ها (IndexOverlay) با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS)، مدلي جهت تعيين و مكانيابي بهينه مناطق نمونه گردشگري كه بر روي استان سيستان و بلوچستان اعمال شده است، ارايه مي‌گردد. در اين استان ايجاد ?4 منطقه و 48 روستاي نمونه گردشگري به تصويب هييت دولت رسيده است. لذا با استفاده از مدل پيشنهادي، مناسب‌ترين سايت جهت احداث منطقه نمونه گردشگري جديد براي استان انتخاب شده است. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه مناطق گردشگري دره سرباز، تيس و تنگه فنوج مناسب‌ترين گزينه‌ها براي انتخاب به عنوان مناطق نمونه گردشگري و تهيه طرح جامع گردشگري هستند.

Development of new patterns based on local development and utilization of spatial diversity are based environment, so the detection capacity of the micro-level development planners is the focus of geographic spaces. On the other hand, due to various constraints, including technical, financial, and as long as possible to take advantage of all there is no capacity at the local level in a short time, so use the appropriate methods to determine the best location Among many locations, taking advantage of a number of criteria and indicators is essential. One of the potential at the local level in rural areas, capacity development of tourism activity that is important. Tourism in the region, including the major centers of tourism are to develop, so that the role and importance of tourism facilities not covered by any manager and planner. In this study help to integrate analytic hierarchy model (AHP) and logic layers Rate (Index Overlay) using Geographic Information System (GIS), a model to determine the optimal location of tourism on the province to apply has been offered. The creation of 54 regional and 48 rural tourism model has been approved by the government. Therefore, using the proposed model, the most suitable site for the construction of a new tourism zone is selected. The results show that tourism regions Valley Soldier, tees and tight Fnvj most appropriate option to select the areas of tourism and tourism master plan.