ارزيابي خوانايي منابع آموزش به بيمار در زمينه بيماري ديابت موجود در مراكز بهداشتي‌ درماني شهر شيراز

Assessing the Readability of Patient Education Materials about Diabetes Available in Shiraz Health Centers

مقدمه: منابع آموزش به بيماريكي از عوامل مهم در ارتقاي سطح سواد سلامت بيماران داراي بيماري‌هاي مزمن نظير ديابت است و با هدف توسعه مهارت‌هاي خودمراقبتي به كار مي‌رود. اين منابع زماني چنين هدفي را برآورده مي‌كند كه براي مخاطبان آن‌ها قابل درك باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزيابي خوانايي منابع آموزشي منتشر شده در زمينه ديابت انجام شده است. روش‌ها: اين پژوهش از نوع توصيفي با رويكرد تحليل محتوا است. جامعه پژوهش را 22 منبع آموزش به بيمار در زمينه بيماري ديابت موجود در مراكز بهداشتي ‌درماني شهر شيراز در سال 1391 تشكيل داد و خوانايي آن با استفاده از شاخص فلش‌دياني سنجيده‌ شد. در شاخص فلش دياني ميزان خوانايي عددي بين 0 تا 100 است. هرچه اين عدد بزرگ‌تر باشد ميزان خوانايي بالاتر است. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از آمار توصيفي استفاده شد. نتايج:از 22 منبع گردآوري شده، (32%)7 منبع الكترونيكي و (68%)15 منبع چاپي بود. ميانگين خوانايي منابع 22±40 به دست آمد. اين منابع مناسب افرادي است كه سال‌هاي اول و دوم دانشگاه را گذرانده باشند. مقايسه ميانگين اين منابع نشان داد كه منابع الكترونيكي نسبت به منابع چاپي خوانايي بيش‌تري دارند. نتيجه‌گيري: از آن‌جا كه بيش‌تر منابع منتشر شده مناسب افرادي است كه تحصيلات دانشگاهي داشته باشند و بالاتر از سطح سواد سلامت عموم مردم نوشته شده است، بنابراين تهيه‌كنندگان اين منابع بايد در تهيه منابعي ساده و قابل درك متناسب با همه افراد جامعه تلاش كنند.

Introduction: Patient education materials are one of the important factors to improve the health literacy of patients with chronic diseases like diabetes and are employed in order to develop self-care skills. These materials will meet such objectives if they are understandable by their audiences. Hence, the aim of present study was to evaluate the readability of educational resources published about diabetes. Methods: This research was a descriptive study with a content analysis approach. The sample consists of 22 patient education materials about diabetes available in Shiraz health centers in 2012 and their readability was measured by Flesch Dayani index in which readability level is a figure ranging from 0 to 100. The bigger the figure, the higher the readability. The collected data were analyzed using descriptive statistics tests. Results:22 materials were collected which 7 (32%) of them were electronic and 15 (68%) were printed. The average readability score was 40±22. These materials are appropriate for individuals who have already passed the first and second years of university. Electronic resources were also found to have a higher readability level than printed ones. Conclusion: Since most of the published materials are suitable for people with higher education and written with a language beyond public’s health literacy, health information providers are strongly advised to prepare simple education materials understandable for all people in the society.