ارزيابي توليد علم در 17 كشور در حال توسعه در پنج سال اول قرن 21

Evaluation Science Production in 17 Developing Countries

اين مقاله، بخشي از پژوهشي است كه به منظور ارزيابي تلاش‌هاي علمي 17 كشور در حال توسعه در راستاي توليد علم در پنج سال اول قرن 21 صورت گرفته است. نتايج نشان دادند كه سرانه درآمد با 70%، توسعه زيرساخت‌هاي فنّاوري مثل ضريب نفوذ اينترنت 72% بيشترين سهم در توليد علم دارند و از طرف ديگر نرخ خالص ثبت‌نام در سطح آموزش عالي كه مهم‌ترين مولفه مورد نياز است با 25% كمترين تاثير در توليد علم داشته است. بر اساس داده‌ها ايران در بين اين 17 كشور تقريباً داراي رتبه دهم در توليد علم است. اگر چه رشد توليدات علمي اين كشورها افزايش زيادي داشته است اما پيشرفت آنها هنوز قابل مقايسه با كشورهاي توسعه يافته نيست چون توليد علم اوليه آنها در سطح پاييني قرار داشته است (بنياد ملي علوم، 2002). به هر حال در صورت عدم تغيير در سياست‌گذاري‌هاي كلان علمي مانند عدم خصوصي‌سازي دانشگاه‌ها و ارتباط با بازار تجاري و اصرار بر برنامه‌ريزي‌هاي غير واقع‌بينانه و بدون انعطاف، جايگاه ايران روي يك پيوستار رقابتي در درازمدت ثابت خواهد ماند.

This article evaluated the scientific efforts of 17 developing countries in science production during the first five years of 21 century. The results show that GNI with 70% and technological infrastructures such as internet impact factor with 72% possess the most impact in science production. On the other hand, the gross enrolment rate at higher education level which is considered as the most important component has been the least effect on science production with 25%. According to data among the 17 countries rank of Iran in science production is 10. Although there has been notable increase in science production of such countries, they are not comparable with developed countries yet since the position of their initial science production has been at a low level. However, if the scientific macro policy of such countries does not alter and they still insist on the current unreal and inflexible programming, we cannot expect any changes in the status of Iran at the competitive continuum in a long term.