تعيين ارتباط ساختار سازماني با هوش سازماني در بيمارستان‎هاي آموزشي تابعه دانشگاه علوم پزشكي اراك

The relationship between organizational structure and organizational intelligence in teaching hospitals of Arak University of Medical Sciences

چكيده زمينه و هدف: با توجه به اين كه هوش سازماني، دستيابي به دانش را در سازمان‎ها افزايش داده، باعث پيدايش مزيت رقابتي و گامي مهم در جهت بهبود كارايي و اثر بخشي سازمان محسوب مي‎شود، ولي تحت تاثير ابعاد ساختاري(تمركز، رسميت و پيچيدگي) قرار مي‎گيرد. اين مطالعه با هدف بررسي رابطه بين ساختار سازماني و هوش سازماني در بيمارستان‎هاي آموزشي تابعه دانشگاه علوم پزشكي اراك انجام گرفت. مواد و روش‎ها: در اين مطالعه مقطعي، جامعه پژوهش را كليه پرسنل رسمي داراي مدرك تحصيلي ديپلم به بالا، شاغل در بيمارستان‎هاي آموزشي دانشگاه علوم پزشكي اراك تشكيل مي‎دادند كه به صورت سرشماري وارد مطالعه شدند. ابزار جمع آوري داده‎ها، پرسش‎نامه استاندارد ساختار سازماني رابينز با ابعاد ساختاري(پيچيدگي، رسميت و تمركز) و نيز پرسش‎نامه استاندارد هوش سازماني آلبرخت بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 تحليل شدند. يافته‎ها: نتايج تحقيق ارتباط معني داري را بين ساختار سازماني با هوش سازماني در بيمارستان‎هاي آموزشي نشان داد(612/0- r=و 001/0p=). اين ارتباط در بعد پيچيدگي با هوش سازماني معني دار نبود(157/0r= و 53/0p=)، ولي در دو بعد ديگر ساختار سازماني(درجه رسميت و تمركز گرايي) با هوش سازماني ارتباط معنادار (به ترتيب 693/0-r=، 001/0p= و 711/0- r=، 001/0p=) به دست آمد. نتيجه‎گيري: بر اساس يافته‎هاي به دست آمده، بيمارستان‎هاي آموزشي مي‎توانند از طريق بازنگري در وضع موجود ابعاد ساختاري خود(به ويژه با كاهش رسميت و تمركز زدايي)بستر لازم براي ارتقا، استفاده و پياده سازي هوش سازماني را فراهم آورند تا كيفيت خدمات درماني ارايه شده به نحو چشم‎گيري افزايش يابد. واژگان كليدي: ساختار سازماني، تمركز، پيچيدگي، رسميت، بيمارستان‎، هوش سازماني

Abstract Background: Organizational intelligence increases access to knowledge in organizations, can create competitive advantage in order to improve efficiency and effectiveness in organization. But that are affected by the structural dimensions of centralization, formalization, complexity (which reflects the characteristics of the internal organizations). This study aimed to investigate the relationship between organizational structure and organizational intelligence in Arak medical university affiliated teaching hospitals. Materials and Methods: In this cross-sectional study, the research community was consisted of official staff that had high school diploma and working in hospitals which all of them were included in this study. Tool for data collection was Robbins organizational structure questionnaire and also Alberkht organizational intelligence questionnaire. Data was analyzed by running SPSS 16. Results: The results were show a significant correlation between the organizational structure and intelligence in teaching hospital (r=-0.612 and p=0.001). The relationship between the complexity and organizational intelligence was not significant (r=0.157 and p=0.53), but in two other dimensions of organizational structures (degree of formalization and centralization) with organizational intelligence significant relationship was obtained (r=- 0.693and p=0.001 and r=0.711and p=0.001 respectively). Conclusion: Based on our findings, teaching hospitals can review current situation about organizational structural dimensions particularly through decreasing centralization and formalization to provide necessary field for developing and implementation of organizational intelligence. Keywords: Hospitals, Intelligence, Organization and Administration