بررسي ارتباط آگاهي واج‏شناختي و فرآيندهاي واجي در كودكان مبتلا به اختلال صداي گفتار

Investigating the relationship between phonological awareness and phonological processes in children with speech sound disorders

زمينه و هدف: رشد آگاهي واج‏شناختي در برخي كودكان مبتلا به اختلال صداي گفتار با مشكل همراه است، از اين رو هدف اين مطالعه بررسي ارتباط آگاهي واج‏شناختي و فرآيندهاي واجي در كودكان مبتلا به اختلال صداي گفتار بود. روش بررسي: اين مطالعه مقطعي روي 21 كودك پنج ساله مبتلا به اختلال صداي گفتار انجام شد. كودكان مبتلا به اختلال صداي گفتار از كلينيك‏هاي دانشگاه علوم پزشكي تهران به روش نمونه‏گيري در دسترس انتخاب شدند. مهارت‏هاي زباني، توليدي، عملكرد حركتي‏ـ‏دهاني و آگاهي واج‏شناختي اين كودكان به‏ترتيب با استفاده از آزمون رشد زبان‏ـ3، آزمون تشخيصي آوايي و واجي براي كودكان سه تا شش ساله فارسي‏زبان و آگاهي واج‎شناختي ارزيابي شد. داده‏ها با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون و اسپيرمن مورد تحليل قرارگرفتند. يافته‏ها: ضريب همبستگي فرآيندهاي واجي غيرطبيعي با خرده‏آزمون‏هاي تجانس(p=0/005)، قافيه(p=0/009)، تركيب(p=0/006)، شناسايي واج آغازين يكسان(p=0/007) و شناسايي واج پاياني يكسان(p=0/007) معني‏دار بود. همچنين ارتباط معني‏داري بين همبستگي فرآيندهاي واجي غيرطبيعي در سطح واج با خرده‏آزمون‏هاي تجانس(p=0/001)، قافيه(p=0/008)، تركيب(p=0/029)، شناسايي واج آغازين يكسان(p=0/007) و شناسايي واج پاياني يكسان(p=0/003) وجود داشت. سطح معني‏داري كمتر از 05/0 در نظر گرفته شده است. نتيجه‏گيري: بين مهارت‏هاي آگاهي واج‏شناختي كودكان مبتلا به اختلال صداي گفتار با فرآيندهاي واجي ارتباط وجود دارد به‏ويژه در كودكاني كه از فرآيندهاي واجي غيرطبيعي در سطح واج در گفتار خود بيشتر استفاده مي‏كنند.

Background and Aim: Some children with speech sound disorder (SSD) have difficulty with phonological awareness skills; therefore, the purpose of this study was to survey the correlation between phonological processes and phonological awareness. Methods: Twenty-one children with speech sound disorder, aged between 5 and 6, participated in this cross-sectional study. They were recruited from speech therapy clinics at the Tehran University of Medical Sciences. They were selected using the convenience sampling method. Language, speech sound, and phonological awareness skills were investigated by the test of language development-third edition (TOLD-3), the Persian diagnostic evaluation articulation and phonology test, and the phonological awareness test. Both Pearson’s and Spearman’s correlations were used to analyze the data. Results: There was a significant correlation between the atypical phonological processes and alliteration awareness (p=0.005), rhyme awareness (p=0.009), blending phonemes (p=0.006), identification of words with the same initial phoneme (p=0.007), and identification of words with the same final phoneme (p=0.007). Analyzing the correlation on the basis of the phoneme and syllable structure separately showed there was a significant correlation between the atypical phoneme structure and alliteration awareness (p=0.001), rhyme awareness (p=0.008), blending phonemes (p=0.029), identification of words with the same initial phoneme (p=0.007), and identification of words with the same final phoneme (p=0.003). Conclusion: Results revealed a relationship between phonological processes and phonological awareness in children with speech sound disorder. Poor phonological awareness was associated with atypical phonological processes especially at the phoneme level.