بررسي تاثير تلقيح قارچ اندوميكوريزا بر رنگيزه‌هاي گياهي و شاخص‌هاي رشد رويشي گياه گلرنگ تحت تنش شوري

Evaluation of effect of inoculum endo-mycorrhiza fungi on plant pigments and vegetative indices in safflower under salt stress

چكيده تنش شوري يكي از مهم ترين عامل هاي غير زيستي است كه رشد و عملكرد بسياري از گياهان را محدود مي نمايد. قارچ‌هاي اندوميكوريزا قادر هستند اين محدوديت را در برخي گياهان مناطق شور كاهش دهند. در اين مطالعه تاثير دو گونه قارچ اندوميكوريزا Glomus mosseae و Glomus intraradices بر تحمل دو رقم گلرنگ شامل گلدشت و پديده نسبت به شوري آب آبياري ناشي از كلريد سديم (5/0 به عنوان شاهد، 6 و 12 دسي زيمنس بر متر) مورد بررسي و مقايسه قرار گرفت. براي اين منظور گياهچه هاي چهار روزه گلرنگ در مخلوطي از پرليت و كوكوپيت و اينوكولوم ميكوريزي (50 اسپور در هر گرم خاك) در شرايط گلخانه به مدت 2 ماه رشد داده شدند. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام گرفت. نتايج نشان داد شوري باعث كاهش ارتفاع بوته و طول ريشه؛ وزن خشك ساقه، برگ و ريشه؛ و ميزان رنگيزه هاي گياهي درگياه گلرنگ شد كه نشان دهنده آسيب ناشي از تنش شوري در اين شرايط است. در گياهان تلقيح شده با قارچ ميكوريزي در مقايسه با گياهان غيرميكوريزي، ارتفاع ريشه و بوته؛ وزن خشك برگ، ساقه و ريشه؛ و ميزان رنگيزه ها بيشتر بود. در تيمار آبياري با آب داراي شوري 5/0 دسي زيمنس بر متر، بهترين عملكرد رويشي را رقم گلدشت با تلقيح قارچ Glomus intraradices نشان داد. در آبياري با شوري 6 دسي زيمنس بر متر، رقم پديده با تلقيح قارچ Glomus mosseae بيشترين عملكرد رويشي را داشت. همچنين در آبياري با شوري 12 دسي زيمنس بر متر، استفاده هركدام از دوگونه قارچ مورد آزمايش در عملكرد رويشي گياه، تاثيري مثبت و يكسان داشت. در مجموع، مي توان نتيجه گيري كرد كه تلقيح با قارچ ميكوريزا در شرايط شور، مي تواند اثرهاي منفي شوري بر رشد گياه را كاهش دهد.

Abstract Salinity is a major abiotic factor that limits growth and yields of most plant. It has been known that endo-mycorrhiza fungi are able to reduce this restriction on some plants in saline conditions. In this study, effects of two two species of mycorrhiza fungi Glomus mosseae and G. intraradices inoculation were examined on NaCl salt tolerance (0.5 as control, 6 and 12 dSm-1) in two safflower cultivars (Goldasht and Padide cultivars). Four days old safflower seedlings were grown in pots containing a mixture of perlite and coco peat, and mycorrhizal inoculum (50 spores per gram of mixture) for two months in controlled conditions. The experiment was conducted as factorial based on completly randomized design with three replications. Results showed that salinity reduced plant height, root length, dry weight of stem, leaf and roots and plant pigments contents, which indicated damages due to salt stress. Plant height, root length, dry weight of stem, leaf and roots and plant pigments contents were higher in the inoculated plants than non-inoculated those. Under control conditions, the best vegetative growth was observed in Goldasht cultivar inoculated with Glomus intraradices; while under 6 dS m-1 conditions, the best performance was obtained in Padide inoculated with Glomus mosseae. However, at 12 dS m-1 treatments use of both funkgi species had similar and positive effect on vegetative growth. Generally, it can be concluded that the inoculation of safflower with mycorrhiza fungi would mitigate the negative effects of salinity on plant growth.