تشابه و تفاوت هاي ژن ناحيه كنترل ميتوكندري در دو گونه سگ (Canis lupus familiaris) و گرگ (Canis lupus) در ايران

Variations of mitochondrial control region in Iranian wolves and dogs populations

گرگ (Canis lupus) در گستره وسيعي از كشور به استثناي نواحي بياباني پراكنش دارد. مطالعات اخير نشان داد كه سگ‌ها (Canis lupus familiaris) حاصل اهلي‌سازي گله‌هاي كوچك گرگ در جنوب غربي و جنوب شرقي آسيا هستند، در نتيجه تشابه ژنتيكي اين دو گونه بسيار زياد است. با توجه به اينكه نشانگر ناحيه كنترل ژنوم ميتوكندري كه به دليل نرخ جهش ‌پذيري بالا قادر است اختلافات درون گروهي را بخوبي نشان دهد، پارامتر‌هاي نوكليوتيدي توالي ناحيه كنترل ژنوم ميتوكندري در دو گونه گرگ و سگ بررسي شد. بر اساس نتايج بدست آمده، در ميزان فراواني بازهاي آدنين، سيتوزين، تمينين و گوانين در ناحيه كنترل ژنوم ميتوكندري دو گونه گرگ و سگ اختلاف قابل توجهي مشاهده نشد. الگوهاي جانشيني نوكليوتيدي نيز ميزان بالايي از نرخ تغيير و تبديل در ناحيه كنترل ژنوم ميتوكندري، در اين دو گونه نشان دادند. نتايج حاصل اين پژوهش همچنين نشان داد كه گرگ‌هاي ايران در حال حاضر از لحاظ ژنتيكي از وضعيت مناسبي برخوردار هستند ولي با توجه به روند تخريب زيستگاه‌ها در سطح كشور ممكن است در آينده در معرض خطر نابودي قرار گيرند.

The wolf (Canis lupus) in Iran is widely distributed all over the country, except in the deserts. Recent studies showed that dogs (Canis lupus familiaris) were domesticated by managing small packs of wolves in south-west and south-east of Asia, and consequently, they are very similar genetically. We used mitochondrial DNA control region (D-Loop) to compare the nucleotide parameters between wolf and dog populations in the country, since it shows a high mutation rate and is known as a good marker to identify intra-group variations. Our results revealed that there were no significant differences in the frequencies of adenine, cytosine, thymine and guanine bases of the control region between wolf and dog populations. Furthermore, nucleotide substitution patterns of this region uncovered a large value of transitions and transversions in both species. The results also demonstrated that wolf populations in Iran have maintained favorable genetic diversity, but habitat destruction is very likely to affect them in near future.