ارزيابي تنوع ژنتيكي جمعيت زنبور عسل ايراني (Apis mellifera meda) در شمال غرب ايران با استفاده از نشانگرهاي ريزماهواره و خصوصيات مرفولوژيكي

Genetic Diversity Assessment of Iranian Honey Bee Population in Northwest Iran Using Microsatellite Markers and Morphological Characteristics

در مجموع، 3200 زنبور كارگر جوان از نظر مرفولوژيكي و 320 زنبور از لحاظ مولكولي بررسي شدند. مطالعه چهار جايگاه ريزماهواره اي مهم زنبور عسل (A24, A28, A29, A113) نشان داد كه تنوع ژنتيكي قابل ملاحظه اي در بين جمعيت هاي زنبور عسل شمال غرب ايران وجود دارد و از نظر ميانگين تعداد آلل به ازاي هر جايگاه (25/3-75/5) و ميانگين هتروزايگوسيتي مورد انتظار (445/0-701/0) داراي سطح بالايي از تنوع مي‌باشند. همچنين، براساس نتايج تجزيه واريانس مولكولي (AMOVA)، تنوع ژنتيكي درون جمعيتي 70 درصد و تنوع ژنتيكي بين جمعيتي 30 درصد برآورد گرديد. علاوه بر آن، آناليز آماري داده هاي مرفولوژيكي با استفاده از تجزيه به مولفه هاي اصلي (PCA) نشان داد كه جمعيت زنبور عسل شمال غرب ايران حداقل به سه گروه قابل تفكيك است. نظر به تنوع بالاي ژنتيكي زنبور عسل شمال‌غرب ايران، ايجاد ايستگاه هاي پرورش ملكه و اجراي برنامه-هاي اصلاح نژادي مختص توده زنبور عسل شمال غرب كشور، لازم و ضروري بنظر مي‌رسد. همچنين با توجه به چندشكلي بالاي نشانگرهاي مورد مطالعه، اين نشانگرها براي مطالعات بعدي از جمله براي نقشه يابي صفات كمي (QTL mapping) و استفاده از آنها براي انتخاب به كمك نشانگر (MAS) و ساير مطالعات توصيه مي شود.

Totally, 3200 and 320 young worker bees were investigated morphologically and molecularly respectively. The four important honey bee microsatellite loci, A24, A28, A29, A113, indicated a considerable level of genetic diversity among the nation’s northwest honey bee populations and, considering average number of alleles per locus (3.25-5.75) and, average expected heterozygosity (0.445-0.701) high level of variability was shown. Moreover, according to molecular analysis of variance (AMOVA), intra-population and inter-population genetic diversity were estimated to be 70% and 30% respectively. In addition, statistical analysis of morphological characteristics using Principle Component Analysis (PCA) revealed that northwestern honey bee population of Iran could be divided into, at least, three groups. Considering the high genetical diversity of honey bee in northwest Iran, establishing queen rearing stations and executing interbreeding programs for honey bee population in northwest Iran seems to be necessary. Furthermore, considering the high level of polymorphism in the studied markers, they are recommended to be applied for Quantitative Trait Loci (QTL) mapping, Marker Assisted Selection (MAS) and, other related investigations.