بررسي فيلوجغرافيايي موش مقدونيه (Mus macedonicus Petrov & Ruzic, 1983) در شمال غرب ايران

Phylogeographical study of short-tailed mouse species (Mus macedonicus Petrov & Ruzic, 1983) in North West of Iran

محدوده گسترش جغرافيايي، ژنتيك و جغرافياي تكاملي جمعيتها از نظر منشا و همچنين نحوه مهاجرت و كلونيزاسيون گونه Mus macedonicus Petrov & Ruzic, 1983 در شرقي ترين قلمرو اين گونه، در ايران، بررسي شد. در اين مطالعه تعداد 22 موش مقدونيه دم كوتاه از استانهاي همدان، آذربايجان شرقي و غربي مطالعه شد. بررسي ترادف ژنوم ميتوكندري در ناحيه D-Loop نشان داد كه ايران آخرين محدوده شرقي قلمرو اين جانور است و جمعيت موشهاي مقدونيه دم كوتاه در آن كمي ايزوله به نظر مي رسد. تعداد 17 هاپلوتيپ جديد به وسيله اين پژوهش شناسايي و معرفي شدند. مقدار Tajima D و Fu`s Fs مشاهده شده تفاوت معني داري با مقدار مورد انتظار نشان نداد كه نمايانگر رشد اخير اين جمعيتها و درتعادل نبودن روندهاي جهش/ رانش ژنتيكي مي باشد. تنوع هاپلوتيپي پايين و موقعيت انتهايي جمعيتهاي ايران بر روي درخت فيلوژيوگرافي علاوه بر تاييد نتايج مطالعات پيشين در مورد نحوه گسترش اين گونه در ايران و كشورهاي همسايه غربي نكاتي را آشكار ساخت.

Geographic distribution, population genetic and population situation of Mus macedonicus Petrov & Ruzic, 1983 species were investigated in term of origin, migration and colonisation in eastern distribution limits, in Iran. Twenty-two samples from Hamadan, Azarbaijan-e Sharghi and Gharbi provinces were studied. Sequence comparison from D-Loop region of mtDNA with same downloaded data from GENBANK showed that Iran is the last occupation region in the East and population of short-tailed mouse in Iran seems to be isolated. Seventeen new haplotypes were identified in this research. No significant difference was seen in estimated Tajima D and Fu`s Fs values between observed and expected values representing recent population expansion and indicates that these populations are not yet at mutation/drift equilibrium. Low haplotype diversity and terminal position of Iranian populations on phylogeographic tree in our study confirms the previous studies results (Iran is the Eastern colonised region) and proposes more colonisation routes toward East by this species.