نقش جهت گيري اجتماعي بر رفتار اخلاقي با توجه به نقش ميانجي معنويت

Role of Social Orientation on Moral Behavior Regarding the Mediating Role of Spirituality

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش جهت گيري اجتماعي بر رفتار اخلاقي با توجه به نقش ميانجي معنويت انجام شده است. روش: در اين راستا، 407 نفر از دانشجويان دانشگاه تبريز با استفاده از روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شدند. جهت جمع آوري داده ها از پرسشنامه هاي رفتار اخلاقي لوزير (1993)، جهت گيري اجتماعي هاريسون (2001) و پرسشنامه محقق ساخته در زمينه معنويت مبتني برنظريه معنويت و عقلانيت ملكيان (1386) استفاده شد. يافته ها: نتايج نشان داد كه با افزايش جهت گيري اجتماعي و معنويت بر ميزان رفتار اخلاقي افزوده مي شود از سويي، با افزايش جهت گيري اجتماعي بر ميزان معنويت نيز افزوده مي شود. يافته هاي حاصل از تحليل مسير نشان داد كه، جهت گيري اجتماعي به صورت مستقيم بر رفتار اخلاقي تاثير مي گذارد و يا اين تاثيرگذاري به صورت غيرمستقيم با ميانجي گري معنويت صورت مي گيرد. از طرفي، داده هاي حاصل از تحليل رگرسيون چندگانه نشان داد كه، مولفه هاي معنويت و جهت گيري اجتماعي مي توانند به صورت تركيبي بخشي از تغييرات رفتار اخلاقي را پيش بيني كنند. نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه در شكل گيري عمل اخلاقي عوامل عديده اي نقش دارند كه در اين راستا مي توان به جهت گيري اجتماعي و معنويت اشاره نمود. در اين خصوص، اخلاق در متن اجتماع شكل مي گيرد و تجارب معنوي فرد در رهگذر روابط بين فردي، موجب تجلي رفتار بر مبناي خصايل اخلاقي مي شود.

Introduction: The present study aimed to investigate the role of social orientation on moral behavior, regarding the mediating role of spirituality. Method: Using a random multi-stage cluster method, 407 students were selected from among Tabriz University students. Data were gathered by Lussier Moral Behavior Inventory, Harrison social orientation questionnaire, and a researcher-made questionnaire on spirituality, which was based on the Malekian theory of spirituality. Results: The results showed that by increasing the social orientation as well as spirituality, moral behavior is enhanced. On the other hand, as social orientation rises, spirituality is increased. Besides, findings of path analysis revealed that social orientation could have a direct effect on moral behavior or it could indirectly influence it through the mediating role of spirituality. In addition, results obtained by multiple regression method suggested that both spirituality and social orientation could predict part of the changes observed in moral behavior in a compound manner. Conclusion: The results suggest that various factors such as social orientation and spirituality contribute in developing moral behavior. Consequently, morality is developed in social context and individual spiritual experiences through interpersonal interactions result in the manifestation of behavior based on moral features.