ارتباط بين شاخص توده بدني با تراكم مواد معدني استخوان در سالمندان

The Relationship between Body Mass Index and Bone Mineral Density in Older People

سابقه و هدف: پوكي استخوان و چاقي مشكل بزرگ جهاني محسوب مي شوند كه شيوع آنها نيز در حال افزايش است. چاقي يك فاكتور خطر براي بيماري هاي قلبي عروقي و متابوليك محسوب مي شود با اين وجود گفته مي شود كه بر روي از دست رفتن استخوان اثر حفاظتي دارد. اين مطالعه با هدف بررسي همبستگي بين شاخص توده بدني و تراكم مواد معدني استخوان در سالمندان انجام شده است. مواد و روشها: اين مطالعه مقطعي قسمتي از طرح بررسي وضعيت سلامت سالمندان شهر اميركلا (AHAP)*مي باشد كه بر روي 1000 فرد 60 سال و مسن تر انجام شده است. اطلاعات دموگرافيك توسط پرسشنامه جمع آوري گرديد. وزن، قد، دور كمر و دور باسن اندازه گيري شد. نسبت دور كمر به باسن و شاخص توده بدني محاسبه و تراكم معدني استخوان با روش جذب سنجي اشعه ايكس با انرژي مضاعف در مهره هاي كمري و گردن استخوان فمور اندازه گيري شد. يافته ها: در مطالعه حاضر 554 نفر (4/55%) از افراد شركت كننده، مرد و 446 نفر (6/44%) زن بودند. ميانگين تراكم معدني استخوان در هر دو ناحيه فمور (1/0±90/0) و كمري (2/0±94/0) در مردان بيشتر از زنان (1/0±80/0 در مقابل 1/0±79/0) بود (001/0=p). شاخص توده بدني با تراكم معدني استخوان همبستگي مثبتي داشته است (001/0=p) كه در هر دو جنس اين همبستگي، با تراكم معدني استخوان گردن فمور قوي تر بوده است (001/0=p). در مردان بين چاقي مركزي با تراكم معدني استخوان در هر دو ناحيه همبستگي مثبتي وجود داشت (000/0=p). بطور كلي قوي ترين همبستگي تراكم معدني استخوان در گردن فمور با شاخص توده بدني (001/0=p و 38/0=r) و در مهره هاي كمري با چاقي مركزي (001/0=p و 21/0=r) بوده است. آناليز رگرسيون نشان داد كه با كنترل فاكتورهاي سن، نسبت دور كمر به باسن و دور كمر، شاخص توده بدني همچنان در تعيين تراكم معدني استخوان گردن فمور موثر است اما در مهره هاي كمري اثر شاخص توده بدني توسط فاكتورهاي فوق پوشيده مي شود. نتيجه گيري: با توجه به شيوع بالاي پوكي استخوان در افراد لاغر نسبت به افراد داراي وزن نرمال و اضافه وزن، جهت پيشگيري از كاهش توده معدني استخوان در سالمندان، داشتن وزن نرمال توصيه مي شود.

BACKGROUND AND OBJECTIVE: Osteoporosis and obesity are a world major problem that their prevalence is increasing. Obesity is a risk factor for cardiovascular and metabolic diseases although it is said that it has protective effect on bone loss. The aim of this study was to evaluate the relationship between body mass index and bone mineral density in older people. METHODS: This cross sectional study came from "Amirkola Health and Aging Project (AHAP)" that has been done on 1000 people aged 60 and over in Amirkola city, Iran. Demographic data collected by questionnaire. Weight, height, waist circumference and hip circumference were measured. Waist to hip ratio (WHR) and body mass index (BMI) were calculated and bone mineral density (BMD) was measured by DEXA scan in lumbar spine and femoral neck. FINDINGS: In this study, 554 (55.4%) of the participants were men and 446 (44.6%) were women. The mean of bone mineral density in femur (0.90±0.1) and spine (0.94±0.2) in men were higher than women (0.80±0.1 versus 0.79±0.1 respectively) (p=0.001). BMI has significant positive relationship with BMD (p=0.001) that in both men and women this relationship was strongest in femoral neck (p=0.001). Central obesity in men had a positive association with bone mineral density in both areas (p=0.000). In overall the strongest relationship of femoral neck BMD was with BMI (r=0.38, p=0.001) and in lumbar spine was with WHR (r=0.21, p=0.001). Regression analyses showed that by control of age, WHR and waist circumference, BMI is effective on femoral neck BMD but in lumbar spine the effect of BMI has covered with those factors. CONCLUSION: Due to high prevalence of osteoporosis in older people with lower BMI, having normal weight in older people is recommended to prevent decreasing bone mineral density.