بررسي آزمايشگاهي تأثير زمان عبور هيدروگراف سيل بر پيشروي و شكل دلتا در حالت وجود دانه‌بندي‌هاي مختلف مصالح رسوبي

Experimental Study on the Effect of Internal Flood Hydrograph Reservoir and Non-uniform Graded Sediment Particles on the Rate of Progression and Delta Pattern

در این تحقیق، تأثیر عبور سیلاب در زمان­های مختلف در حالت وجود ذرات غیر یكنواخت رسوبی بر روی شكل و پیشروی دلتا مورد مطالعه قرار گرفته است. از پنج نوع منحنی دانه‌بندی استفاده شده كه دارای توزیع نرمال و قطر متوسط یكسان بوده­اند. در این تحقیق برای هر یك از نمونه­های رسوبی 4 آزمایش در 4 زمان مختلف عبور سیلاب صورت گرفت. هریك از زمان‌های عبور سیلاب مربوط به پیشروی تاج دلتا به اندازه 12، 26، 40 و 60 درصد از طول پیشروی نهایی تاج دلتا در تبدیل ورودی مخزن می­باشد. از یك مدل آزمایشگاهی رودخانه به مخزن با زاویه واگرایی تدریجی برای بررسی تأثیر زمان عبور سیلاب بر پیشروی دلتا استفاده شد و هیدروگراف سیل، هیدروگراف 50 ساله شبیه­سازی شده سد دز بوده است. با توجه به نتایج مشاهده شد كه تغییر در زمان عبور سیلاب بر روی شكل دلتا و نیز پیشروی دلتا تأثیرگذار است. در محدوده بررسی، با افزایش زمان تأثیر سیلاب، مقدار شسته شدن دلتا در بخش فوقانی آن در اثر عبور سیلاب كاهش می‌یابد و همچنین پیشروی دلتا پس از عبور سیلاب با سرعت بیشتری اتفاق می­افتد. همچنین با افزایش انحراف معیار هندسی ذرات، توان رابطه توسعه داده شده بین 2 تا 5/3 تغییر می‌كند. میزان شستگی دلتا در اثر عبور سیلاب نیز با افزایش انحراف معیار ذرات رسوبی (از 2/1 تا 6/2) تا 20 درصد كاهش داشته است.

In this study, the effect of non-uniformity of sediment particles, on progression and pattern of delta through passing flood was investigated at various times of progressing the delta. For this purpose, 5 particle size distribution curves were used. All the curves had the same normal distribution and average particle size diameter. The effect of non-uniformity of sediment particles on progression of delta was also investigated using a physical model of river connected to the reservoir, by a gradual divergence angle. In the range of experimental observations, results show that increasing the impact time of flood causes the delta to progress more quickly after passing the flood flow. On the other hand, increasing the geometric standard deviation of the particles makes the power of the developed equation to vary between 2 to 3.5. The amount of scouring the delta created due to the flowing flood was also reduced up to 20%, while increasing the geometric standard deviation of the sediment particles increases from 1.2 to 2.6.