بررسي تاثير دماي محيط در قدرت بيماريزايي ويروس چند وجهي هسته‌اي كرم غوزه پنبه Helicoverpa armigera multiple nucleopolyhedrovirus در آزمايشگاه

A laboratory investigation on the effect of environmental temperature on virulence of Helicoverpa armigera Multiple Nucleopolyhedrovirus

پايين بودن سرعت تاثير ويروس در مزرعه يكي از عوامل محدودكننده كاربرد باكولوويروس‌ها مي‌باشد. دماي حاكم بر شرايط ميكروكليمايي موجود در منطقه از جمله عواملي است كه به عنوان يك عامل جانبي در كنار ساير عوامل موثر در كارايي و سرعت تاثير ويروس اثرگذار مي‌باشد. در اين بررسي تاثير دماي 30- 20 درجه سانتي‌گراد بر فعاليت بيولوژيكي(LD50 و LT50) ويروس چند وجهي هسته‌اي كرم غوزه پنبه (Helicoverpa armigera multiple nucleopolyhedrovirus) در لاروهاي اوايل سن 3 كرم غوزه پنبه Helicoverpa armigera Hub.در شرايط نوري D8 : L16 و رطوبت نسبي 60- 50% در قالب طرح اسپليت پلات فاكتوريل به صورت دز و زمان لازم براي مرگ و مير با اهميت برابر در داخل عامل دما مورد ارزيابي قرار گرفت. مقادير LD50 مربوط به ويروس در دماهاي 20، 26 و 30 درجه سانتي‌گراد به ترتيب 83/3580، 82/2614 و 62/1751 پلي‌هدر در هر لارو برآورد شد. مقايسه ميانگين مقادير LD50 با آزمون دانكن در هر سه دما نشان مي‌دهد كه با افزايش دما ميزان مرگ و مير حاصل از ويروس به طور معني‌دار افزايش مي‌يابد. تاثير دما در ميزان مرگ ومير به ويژه در دزهاي پايين معني‌دار مي‌باشد. مقادير LT50 مربوط به دز 105 × 5 پلي‌هدر در هر لارو در دماهاي 20، 26 و 30 درجه سانتي‌گراد به ترتيب 15/7، 73/6 و 58/6 روز برآورد شد. مقايسه ميانگين مقادير LT50 با آزمون دانكن نشان مي‌دهد كه ويروس در دماي 30 درجه سانتي‌گراد سريع‌تر از 20 درجه سانتي‌گراد عمل كرده و در دماي 26 درجه سانتي‌گراد اختلاف معني‌داري با دو دماي ديگر ندارد. بررسي مقادير LD50 و LT50 مربوط به ويروس و مقايسه آن با دوره نهفته آلودگي نشان مي‌دهد كه تاثير دما در سرعت و ميزان مرگ ومير بعد از دوره نهفته آلودگي مي‌باشد. لذا دماهاي بالاي 30- 26 درجه سانتي‌گراد جهت حصول درصد مرگ ومير بيشتر و افزايش سرعت مرگ ومير ناشي از ويروس توصيه مي‌شود.

Not only a low speed of the effect of virus is one of factors to limit the use of baculoviruses in the field but also microclimate thermal condition is a lateral factor besides other effective factors that can affect on virulence and speed of the effect of virus. In this evaluation the effect of different temperatures 20-30 °C were investigated in biological activity (LT50, LD50) of a Helicoverpa armigera Multiple Nucleopolyhedrovirus isolate in early 3 rd instar larva of cotton budworm ( Helicoverpa armigera Hub.) in laboratory condition (50-60% relative humidity and 16L:8D photoperiod) in a factorial split plot. The viral dosage and the required time for mortality were similarly important in the temperature factor. LD50 values in temperatures 20, 26 and 30 °C were estimated 3580.83, 2614.82 and 1751.62 PIB/ Larvae respectively. The comparison of the mean LD50 values with Duncan,s multiple range test in three temperatures showed that viral range of mortality increases significantly with increasing temperature. The effect of temperature in mortality is especially significant in low dosages. LT50 values in viral dosage of 5 ×10 5 PIB/ Larvae in temperatures 20, 26 and 30 °C were estimated 7.15, 6.73 and 6.58 day respectively. The comparison of the mean LT50values with Duncan,s multiple range test show that viral dosage in 30 °C is more active than 20 °C and its activity in 26 °C isn’t significantly different from two other temperatures. Evaluation of LD50 and LT50 values of viral dosage and its comparison to incubation period show that the effect of temperature in the mortality rate and mortality speed is after the incubation period. Therefore temperatures in range of 26-30 °C could be recommended in reaching the high mortality percent and increasing the viral speed mortality.