پديد آورندگان :
رجبي، آزيتا نويسنده استاديار گروه جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري، دانشكده ادبيات، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تهران مركزي، تهران، ايران Rajabi, Azita , حصاري نژاد، جعفر نويسنده دانشجوي دكتري جغرافياي سياسي، دانشكده علوم انساني و اجتماعي، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات تهران، تهران، ايران Hesarinejad, Jafar
كليدواژه :
مديريت شهر , حاكميت ملي , شركت‌هاي مردم نهاد , مشاركت شهروندان
چكيده فارسي :
افزايش ناهمگوني ساختار شهري با نيازهاي جمعيت، به بستري براي بروز معضلات فرهنگي و اجتماعي وگاه لاينحل تبديل گرديده؛ به گونه‌اي كه دامنه تغييرات اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و ... به حوزه‌هاي سياسي نيز كشيده شده است. در فقدان نظام مديريت، برنامه‌ريزي و نظارت مردم‌محور، در يك رويكرد متمركز و يك طرفه، طبعاً نظام برنامه‌ريزي و نظارت نيز تحت تاثير قرار گرفته، مديريت شهري را نيز با مشكلاتي مواجه مي‌نمايد و امكان اجراي مديريت واحد محلي، منطقه‌اي و مشاركتي را نيز ناممكن مي‌سازد؛ در نتيجه، برنامه‌ها و توسعه شهري داراي هويت و متكي به مردم، محقق نشده و برخوردار از مشروعيت و قدرت عملي نخواهد بود. به عبارت ديگر، ساختار مديريت شهر در امتداد ساختار مديريت كشور است و تناسب ماهيتي بين اين دو، لازم و ملزوم يكديگرند.
شهر به عنوان بخشي از حاكميت ملي، ماهيتي كلي دارد كه داراي اجزاي متنوعي مي‌باشد. به اقتضاي اين خصوصيات، شهر نيازمند مديريت كلان در سطوح محلي و ملي نيز خواهد بود، تا توازن توسعه شهر و تناسب آن با ساختار كلي كشور حفظ گردد. از اين منظر، دولت از طريق مقررات، هدايت‌گر سياست‌هاي كلان و شهرداري به عنوان مسيول برنامه‌ريزي همه جانبه براي كل سيستم شهر و ناظر اجراي برنامه‌هاي محلات و مناطق، حافظ ساختار و قواعد شهري مي‌باشند. ساختار مديريتي فعلي شهرها در ايران، متناسب با سازماندهي و مشاركت مردم در اداره شهرها نمي‌باشد.
هدف از تنظيم اين مقاله ارايه راهكار مناسب جهت بالا بردن مشاركت مردم در ساختار مديريت شهري است. در اين راستا، استفاده از روش تحقيق توصيفي - تطبيقي به منظور تحقق عيني و ساختاري مشاركت مردمي با ويژگي‌هاي فرهنگي ايرانيان و سابقه ساختار موفق محلات و شهرهاي گذشته و به منظور ايجاد منافع حاصل از مشاركت شركت‌هاي مردم‌نهاد به عنوان راهكاري براي مشاركت شهروندان در مديريت شهر پيشنهاد شده است. به طور طبيعي ساختار جديد با موانع قانوني، مقررات و استانداردهاي فني، روش‌هاي برنامه‌ريزي و مديريت، سازمان‌هاي موجود شهرداري‌ها و بعضاً نهادهاي دولتي و نبود الگوهاي كاري و ... مواجه خواهد شد. با اصلاح قوانين موضوعي موجود و اصلاح ساختار شهرداري‌ها به نفع ساختار جديد، انتظار مي‌رود ساختار جديد در چارچوب استراتژي‌هاي شهرمحور، محله‌محور، تخصص‌محور و فرايندمحور، ساختار شهرها را در قالب محلات، مناطق و شهرهاي هويت‌يافته، بازآفريني كرده و براي شهروندان امروزي سكونتگاهي شايسته فراهم شود.
چكيده لاتين :
Heterogeneity between urban structure and the requirements of the population has given way to cultural and social problems which are sometimes insurmountable in a way that the range of social, economic, and cultural changes has extended to political domains. The absence of a management and planning system and of a democratic supervision, in a centralized one-way approach, affects planning and surveillance system and gets the urban management into trouble. Therefore, implementing a unified local, regional, and cooperative management would be rendered impractical and the plans for democratic and identified urban development would lose practicality and legitimacy. In other words, the structure of city management is in line with the structure of country management and there should be correspondence between the two structures. A city, as a part of national sovereignty, has a general nature which has various components. Due to such properties, the city requires macro-management at local and national levels so that the balance of city development and its correspondence with the whole structure of the country could be maintained. Therefore, the government, via rules and regulations, takes the role of a leader of macro-policies and the municipality is responsible for multilateral planning for the whole system of the city and is the supervisor for implementing the plans for neighborhoods and regions which help keeping to the structure and regulations of the city. The current managerial structure of the cities in Iran does not correspond the participation of people in managing cities. The purpose of this article is offering proper methods of increasing citizens’ participation in the structure of urban management. To this end, utilizing comparative-descriptive research method has been suggested to help actualizing public participation while observing the features of Iranian culture and following the successful structure of neighborhoods and cities, hence, to create the basis for utilizing the benefits of such participation, non-governmental companies have been introduced. Naturally, the new structure will face legal obstacles, technical regulations and standards, planning and management methods, current organizations of municipalities and some state institutions, and the absence of job-description models. With reforming current municipal regulations and structures in favor of the new structure, it is expected that the new structure, in the framework of city-, neighborhood-, expertise-, and processed-based strategies, recreate the structure of the cities in form of identified neighborhoods and regions and make them a better residential place for today’s citizens.
