براعت استهلال در تاريخ جهانگشاي جويني

Foretelling in the Joweini′s Jahangosha history

براعت استهلال سابقه اي به ديرپايي ادب فارسي دارد و در زبان پهلوي نيز شواهدي از آن وجود دارد؛ بلاغيون براي اين صنعت تعاريف گوناگوني ذكر كرده اند و از ميان آنها عناصر مشتركي را مي توان مشخص كرد: قرار گرفتن در ابتداي نوشته يا اثر، تناسب بين محتواي براعت استهلال با موضوع اثر، بيان موضوع يا محتواي اثر و مجمل و مختصر بودن. جويني در تاريخ جهانگشا سعي كرده است با استفاده از صنايع گوناگون، زباني شاعرانه داشته باشد و از قطب روايت به سوي توصيف حركت كند. نويسندگان در اين پژوهش به دنبال پاسخ اين پرسش هستند كه براعت استهلال چه بسامدي در جهانگشاي جويني دارد و چقدر نويسنده در آن، ظرافت شاعرانه به كار برده است. نتيجه پژوهش مشخص كرد كه جويني در ابتداي هجده داستان به وسيله تصاويري كه براي توصيف صبح آورده است، خواننده را در جريان محتواي داستان مورد نظر قرار مي دهد. هر چند همه اين براعت استهلال ها مربوط به تصاوير خورشيد است، اما جويني با ذهن خلّاق و ذوق شاعرانه خود هر بار تصويري متفاوت از خورشيد ارايه كرده كه تصاوير او گاه سياه است و گاه سپيد.

Foretelling (Beraate-estehlal) is one of the ancient rhetorical figures in the history of Persian literature and there is evidence of that in Pahlavi language. Various definitions have mentioned for this rhetorical figure by rhetorical scholars and we can identify the following elements as common elements: to insert it at the beginning of the text, agreement between foretelling and the content of text, expressing content of the work and to be brief. Joweini has tried to create a poetic language by using a variety of rhetorical figures, and thus for he has moved from a narrative pole to a descriptive one. In this study, the authors try to answer these questions: What is the frequency of foretelling in the Joweini?s Jahangosha history and to what extent he has managed to use Poetic delicacy in employing these rhetorical figures. The result of this study indicates that the rhetorical figure has been used at the beginning of eighteen different stories and the writer predicts the story content for the reader by employing morning images. He has tried to create a different image of the sun in every story. His images are very diverse: black and tragic, and sometimes white and filled with hope.