رابطه ميان ابعاد تعهد سازماني و رضايت از سرپرست و همكاران با تمايل به ترك خدمت با تاكيد بر جايگزين‌هاي شغلي به عنوان متغير ميانجي

The Relation Between Organizational Commitment, Supervisor And Coworker Satisfaction And Tendency To Quit With Emphasis On Job Alternatives As A Mediator Variable

اين پژوهش با هدف بررسي نقش ميانجي جايگزين‌هاي شغلي در رابطه بين ابعاد تعهد سازماني و رضايت از سرپرست و همكاران با تمايل به ترك خدمت در ميان كاركنان شركتهاي وابسته به شركت پالايش و پخش فراورده‌هاي نفتي ايران (13 شركت) به مرحله اجرا درآمد. از ميان جامعه آماري فوق الذكر، 3381 نفر براي پاسخگويي به پرسشنامه‌‌‌‌هاي پژوهش شامل پرسشنامه 9 سيوالي تعهد سازماني (داراي سه خرده مقياس تعهد همانند سازي شده، تعهد پيوستگي يا پيوند جويانه و تعهد مبادله‌اي)، پرسشنامه جايگزين‌هاي شغلي با 2 سيوال،‌ پرسشنامه ترك خدمت با 2 سيوال،‌ پرسشنامه رضايت از سرپرست با 8 سيوال و پرسشنامه رضايت از همكاران با 10 سيوال به شيوه‌ي تصادفي ساده انتخاب شدند. داده‌هاي حاصل از پرسشنامه‌هاي پژوهش با استفاده از تحليل همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون ميانجي مورد تحليل قرار گرفتند. نتايج حاصله حاكي از آن بود كه جايگزين‌هاي شغلي نقش ميانجي پاره‌اي را در رابطه بين تعهد همانند سازي شده، تعهد مبادله اي و تعهد پيوستگي با ترك خدمت بازي مي‌كند. اما نتايج حاصل از تحليل رگرسيون ميانجي نشان داد كه جايگزين‌هاي شغلي براي رابطه بين رضايت از سرپرست و همكاران با ترك خدمت نقش يك متغيير ميانجي را ايفا نمي كند . شواهد حاصل از اين پژوهش نشان مي‌دهد كه اثرات كاهنده ابعاد تعهد سازماني (بر اساس ضرايب رگرسيون منفي) بر ترك خدمت در صورت وجود جايگزين‌هاي شغلي تضعيف مي‌شود.

This research was administered with the aim of studying the mediating role of job alternatives in relations between organizational commitment dimensions, supervisor and coworker’s satisfaction and tendency to quit among personnel of companies which are connected to the refinery and delivery of oil products company (13 companies). From the above mentioned statistical population, 3381 persons were selected to answer research questionnaires. Research questionnaires were: organizational commitment with 9 items (including three subscales, identification commitment, affiliation commitment and exchange commitment), job alternatives with 2 items, intention to quit with 2 items, supervisor satisfaction with 8 items and coworker satisfaction with 10 items. Data were analyzed using Pearson’s correlation coefficient and mediating regression analysis. Results showed that job alternative plays the partial mediation role in relation between identification commitment, exchange commitment and affiliation commitment and intention to quit. But the results of mediating regression showed that job alternatives have not mediating role in relation between supervisor and coworker satisfaction and intention to quit. Evidences of this research revealed that the diminishing effect of organizational commitment (on the basis of negative regression coefficient) on intention to quit is weaken in presence of job alternatives.