ارزيابي مدل‌هاي جهاني زمينوار GOCE و EGM2008 با نقاط لاپلاس در ايران

تلفيق مدل‌هاي زمينوار (ژيوييد) گراني سنجي محلي و جهاني با مدل زمينوار هندسي حاصل از ترازيابي و GPS به‌صورت گسترده براي كاهش خطاهاي مدل‌سازي زمينوار در كاربردهاي مهندسي مورد استفاده قرار مي‌‌گيرد. با توجه به وجود خطاهاي متعدد سامان‌مند (سيستماتيك) در داده‌‌هاي ترازيابي و GPS، در اين تحقيق اولين‌بار در ايران زواياي انحراف‌ قايم استروژيوييدي براي كنترل خطاها و تصحيح مدل‌هاي زمينوار گراني سنجي جهاني به منزله روشي جايگزين مورد استفاده قرار مي‌‌گيرد. بدين‌‌منظور رويه‌(سطح)‌‌هاي تصحيحي دو، سه و چهار پارامتري براي مدل‌سازي انطباق زوياي انحراف قايم مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج تلفيق انحراف‌هاي استروژيوييدي براي 10 نقطه لاپلاس در ايران با مدل‌هاي GOCE و EGM2008 نشان مي‌دهد كه با برازش رويه‌هاي تصحيحي، در معادله هاي دو پارامتري اختلاف انحراف قايم، امكان بهبود مدل‌هاي جهاني وجود دارد. مقايسه مقادير انحراف معيار قبل و بعد از برازش در رويه تلفيقي با نقاط مستقل، نشان دهنده كاهش مقدار انحراف معيار اختلاف مولفه‌‌هاي انحراف قايم در راستاي شمالي- جنوبي براي مدل GOCE از 0.095 به 0.003 ثانيه است. همچنين مقدار انحراف معيار اختلاف مولفه‌هاي انحراف قايم در راستاي شرقي- غربي مدل EGM2008 كاهشي از 0.246 به 0.008 ثانيه را بعد از برازش نشان مي‌‌دهد. مقادير انحراف معيار زاويه انحراف قايم براي مدل 2 پارامتري به‌طوركلي كاركرد بهتري با داده‌‌هاي به‌كاررفته در تحقيق حاضر دارد. همچنين مدل EGM2008 با اختلاف كمي انطباق بهتري با داده‌‌هاي لاپلاس نشان مي‌‌دهد. علت انطباق بهتر مدل EGM2008 را مي‌‌توان، استفاده گسترده اين مدل از داده‌‌هاي گراني سنجي زميني و همچنين داده‌‌هاي رقومي ارتفاعي با دقت زياد دانست. براي برآورد دقيق‌تر كيفيت مدل‌هاي زمينوار جهاني و محلي و تحقيقات آتي، استفاده از داده‌‌هاي لاپلاس با كميت بيشتر از راه مشاهدات دوربين‌‌هاي ديجيتال سمت الراس سمت القدم (زنيت نادير) با توزيع مناسب در كل كشور توصيه مي‌شود.