واكاوي مسيوليت ملي كاركنان سازمان‌‌هاي دولتي؛ طراحي و اعتباريابي يك سنجه پژوهشي

A Review of National Responsibility of Government Organizations’ Staff: Designing and Validation of a Research Scale

هدف غايي اين پژوهش، واكاوي مفهوم «مسيوليت ملي» و طراحي و اعتباريابي سنجه‌‌اي براي اندازه‌‌گيري آن است؛ براي تحقق اين هدف از استراتژي پژوهش تركيبي اكتشافي استفاده شده است. در مرحله اول با مصاحبه با 34 نفر از كاركنان در بخش دولتي، مفهوم مسيوليت ملي واكاوي شد. در اين مرحله از شيوه تحليل داده‌‌بنياد استفاده شد. بر اين اساس نتايج مصاحبه در قالب مضامين دسته‌‌بندي شد، به‌‌طوري كه مضمون‌‌هاي اصلي، فرعي و كد‌‌هاي اوليه و ثانويه حاصل شد. با توجه به نتايج حاصل، مسيوليت ملي به سه بعد مسيوليت فردي (مسيوليت فرد نسبت به خود و خانواده)، مسيوليت سازماني و مسيوليت اجتماعي عملياتي شد. تعيين روايي صوري و محتوايي با استمداد از نظرات 17 خبره، صورت پذيرفت. سپس به‌‌منظور روايي سازه، رابطه بين مسيوليت ملي با بي‌‌تفاوتي سازماني و رفتارشهروندي سازماني كه هر دو داراي پرسشنامه‌‌هاي استاندارد هستند بررسي شد. به‌‌كمك ابزار تحليل عاملي تاييدي مرتبه اول و دوم، نيز روايي سازه بررسي شد. پرسشنامه نهايي در 10 سازمان دولتي توزيع شد و اطلاعات حاصل براي اعتباريابي سنجه و بررسي فرضيه‌‌هاي پژوهشي استفاده شد. تحليل‌‌هاي آماري، مناسب بودن مدل و فرضيه‌‌هاي پژوهش را تاييد كردند؛ لذا مي‌‌توان نتيجه گرفت مسيوليت ملي با بي‌‌تفاوتي سازماني رابطه معكوس معني‌‌دار و با رفتار شهروندي سازماني رابطه مثبت معني‌‌دار دارد. با توجه به نتايج حاصل، سنجه مورد نظر از روايي بالايي برخوردار است.

The main objective of the present research is to review the concept of ʹnational responsibilityʹ and design and validate a scale for its measurement. Combined exploratory research method was used for the purpose of this research. In the first place, the concept of national responsibility was reviewed through interview with 34 government employees. At this stage, grounded theory method was used. The results of the interview were classified on the basis of certain themes and the main and secondary themes and primary and secondary codes were extracted. In the light of the obtained results, national responsibility became operational with three dimensions: individual responsibility (responsibility towards self and family); organizational responsibility; and social responsibility. Formal and content validity was assessed with the help of 17 experts. The construct validity was assessed by studying the relationship between national responsibility and organizational indifference and organizational citizenship behavior for both of which standard questionnaires are available. The validity of the construct was studied by first and second order confirmatory factor analysis. The final questionnaire was distributed among 10 government organizations and the final garnered information was used for validation of the scale and testing the research hypotheses. Statistical analysis sustained the hypotheses and suitability of the research model. Hence, it may be concluded that national responsibility has significant negative relationship with organizational indifference and significant positive relationship with organizational citizenship behavior. In the light of these results, the said scale enjoys a high degree of validity. Keywords: National Responsibility, Combined Research, Exploratory Interview