بررسي انتقادي «روي‌آورد يادگيري به رشد اخلاقي» از منظر قرآن

A Critical Investigation of the Learning Approach to Moral Development according to the Quran

هدف اين مقاله، توصيف جنبه‌هاي مختلف فرايند رشد اخلاقي در روي‌آورد يادگيري و بررسي انتقادي آن، به‌ويژه از طريق تعاليم اسلامي و به روش اسنادي است. روي‌آورد مزبور، رشد اخلاقي را «يادگيري انجام رفتار اجتماعي مورد ‌پذيرش جامعه خاص، كه از طريق پيامدهاي آن تقويت مي‌شود» توصيف مي‌كند. گستره اين فرايند، «رفتار اجتماعي پذيرفته‌‌شده» و مولفه اصلي آن «رفتار اخلاقي»، در برابر شناخت و هيجان اخلاقي، بوده و تقويت، به‌ويژه شكل اجتماعي آن، سازوكار عمده به‌شمار مي‌رود. عدم‌ پذيرش ارزش‌هاي ذاتي و نيز ارزش‌هاي اخذ‌شده از منابع فرااجتماعي، عدم تسري مرز اخلاق به رفتارهاي اخلاقي ناسازگار با هنجارهاي موجود، ناديده‌گرفتن مولفه‌هاي شناختي و هيجاني اخلاق و غفلت از سازوكارهايي غير از تقويت، كاستي‌هاي عمده‌اي است كه از ديدگاه اسلامي مواضع اين روي‌آورد را به چالش مي‌كشد.

The aim of this paper is to illustrate the different aspects of the process of behavioral development in learning and present a critical review of this process. The review is mainly based on Islamic doctrines and uses a documentary method. The mentioned approach defines behavioral development as a way of "learning how to display the social behavior which, according to certain, community is acceptable and which is confirmed through its consequences". The scope of this process is "the acceptable social behavior", and it main component is "moral behavior" as distinct from behavioral recognition and excitement, and reinforcement of, especially its social form, is counted as its main mechanism. Rejecting the dominant values and the values derived from meta-social sources, non-extension of the boundaries of morality to the moral behaviors which are inconsistent with existing norms, disregarding the cognitive and emotional components of morality and neglecting the mechanisms other than reinforcement are the main shortcomings that, according to Islamic view, represent a challenge to the positions of this approach.