معيارهاي نقد علامه طباطبايي بر آراي ديگر مفسران در ايجاز حذف

Allamah Tabatabaii’s Criteria for Criticizing Other Commentators’ Views about Conciseness Technique of Omission

«ايجاز حذف» در قرآن فراوان به‌كار رفته و از شيوه‌هاي مهم بلاغي قرآن است كه دانشمندان علوم قرآني و مفسران به آن اهتمام ويژه‌اي داشته‌اند. ازآنجاكه مفسران گاه در برخي آيات براي حذف و تعيين محذوف هم‌عقيده نيستند، اين پژوهش به بررسي معيارهاي علامه طباطبايي در نقد آراي ديگر مفسران مي‌پردازد. از رهگذر اين جستار برمي‌آيد علامه طباطبايي با معيارهاي درون‌متني همچون توجه نكردن به مراد صحيح آيه و نقش نحوي كلمه، معناي حروف معاني، سياق، فن بلاغي و نيز معيارهاي برون‌متني چون اختلافات فقهي و استناد به روايات ناصحيح، آراي ديگر مفسران را نقد كرده و معتقد است كه اين موارد موجب بروز تقديرهاي مختلف يا تقديرهاي نابه‌جا مي‌شود؛ به‌طوري‌كه مراد صحيح آيات از آنها استخراج نمي‌گردد.

“Conciseness technique of omission” has been often used in the Quran and is one of its important rhetoric methods to which scholars of Quranic sciences and interpreters have paid particular attention. Since interpreters are sometimes in disagreement on omission and omitted part in some Quranic verses, the present paper reviews Allamah Tabatabaii’s criteria for criticizing other commentators’ views. The research findings show that Allamah Tabatabaii has used in-text criteria such as not paying attention to correct intention of verse and syntactic role of word, the meaning of letters of meanings, context and rhetoric technique and out-text criteria such as jurisprudential differences and reference to incorrect traditions to criticize other commentators’ views and believes that these cases cause different or improper permutations in such a way that correct intention of verses is not extracted from them.