علم سنجي، خوشه بندي و نقشه دانش توليدات علمي ادبيّات تطبيقي در ايران

ادبيّات تطبيقي از يك سو، مطالعه ادبيّات در محدوده كشوري خاص و از سويي ديگر، مطالعه ارتباطات بين ادبيّات و ساير حوزه هاي دانش بشري است. اين حوزه در ايران، مانند هر كشور ديگري مورد توجّه پژوهشگران آن قرار گرفته است و روز به روز به حجم بروندادهاي آن افزوده مي شود. با عنايت به اينكه لازمه مديريت هدفمند علم و دانش، حصول شناخت و ارزيابي مستدل از وضعيت كنوني يك حوزه علمي است، اين پژوهش با هدف ارزيابي و علم سنجي، خوشه بندي و ترسيم نقشه دانش ادبيّات تطبيقي در ايران، بر اساس توليدات علمي آن انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه، تمام مدارك اين حوزه در تمام قالب هاي اطّلاعاتي است و روش پژوهش، بر اساس تحليل هم واژگاني متون مي باشد. يافته هاي به دست آمده شامل: ارزيابي كلّي از انتشارات، نرخ رشد مدارك ، همكاري و هم نويسندگي، روابط ميان‌رشته‌اي، تعيين مجلاّت هسته، مفاهيم داغ و پر استفاده، خوشه بندي مفاهيم و ترسيم نقشه دانش است. نتايج اين پژوهش حاكي از آن است كه روند انتشارات اين حوزه در هفت سال اخير رو به ازدياد است و نرخ رشد آن معادل 34/15% محاسبه گرديد. در اين ميان، رشد مقاله ها بيش از ساير مدارك است. در اين پژوهش مشخّص گرديد، بيش از 65% مقاله ها در ده مجلّه منتشر مي شود. هم چنين در اين پژوهش مشخّص شد، همكاري و هم-نويسندگي در سطح ضعيفي است. بر اساس خوشه بندي مفاهيم ، مشخّص شد كه مدارك اين حوزه در ايران، در 19 خوشه اطّلاعاتي دسته‌بندي مي شوند و بيشتر مفاهيم در محور مقايسه ادبيّات فارسي و عربي بوده است. ترسيم نقشه اين حوزه نيز نشان داد، روابط پيچيده اي بين مدارك و متون اين حوزه در ايران در جريان است.