تعيين رفتارهاي پرخطر كاركنان در ارتباط با سلامت و ايمني در يك شركت خودروسازي در سال 1390

Determination of workers’ risky behaviours associated with safety and health in a car manufacturing company in 2011

چكيده زمينه و هدف: رفتار پرخطر، رفتاري است كه فرد را در معرض عواقب بد يا نا خوشايند قرار مي‌دهد. انجام رفتار پر خطر در محل كار منجر به بروز حوادث در كاركنان مي‎شود. هدف اين تحقيق تعيين ميزان شيوع و توزيع رفتارهاي پرخطر كاركنان شركت خودروسازي سايپا در ارتباط با سلامت‏ و ايمني مي‌باشد. مواد و روش‎ها: در يك مطالعه مقطعي با استفاده از نمونه‎برداري سهميه‎اي تصادفي و به نسبت از جمعيت كاركنان در معرض خطر شركت خودرو سازي تعداد 302 نمونه انتخاب شدند. اطلاعات توسط پرسش‎نامه محقق ساخت كه پايايي و روايي آن قبل از انجام مطالعه تعيين شده بود به روش خود تكميلي و مشاهده مستقيم توسط كارشناسان آموزش ديده ايمني جمع‎آوري شد. نتايج به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 17 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‎ها: نتايج نشان داد شايع‎ترين بيماري‎ها شامل كمر درد (با 4/86 درصد)، درد دست (با 9/58 درصد)، پا درد (با 40 درصد) و بيماري‌هاي تنفسي (با 33 درصد)مي‎باشد. حداكثر ميزان شيوع رفتارهاي ناايمن و ناسالم در بين كاركنان شركت به ترتيب حدود66 و 57 درصد بود. به طور كلي رفتارهاي ناايمن در كاركنان با شيفت شب كاري بيشتر بود(001/0p < ). رفتارهاي ناسالم در كاركنان مونتاژكار، جوشكار، رتوش كار، كاردان، رنگ‌پاش و كارگر خط بيشتر بود(05/0p < ). نتيجه‎گيري: شيوع نسبتاً بالاي رفتارهاي نا ايمن و ناسالم در افراد مورد مطالعه لزوم انجام مداخلات لازم براي كنترل و پيش‎گيري و در نتيجه كاهش مصدوميت‌هاي شغلي و بيماري‌هاي اسكلتي عضلاني و بيماري‌هاي تنفسي را به ‎ويژه در ارتباط با رفتارهاي شايع‌تر و بخش‎هاي مرتبط و زيرگروه هاي پرخطرتر را مورد تاكيد قرار مي‌دهد. واژگان كليدي: ارگونومي، ايمني، حادثه، رفتار پرخطر، سلامت، مصدوميت هاي شغلي

Abstract Background: Risky behaviours are defined as behaviours that cause bad and unpleasant outcomes. Risky behaviours result in the incidence of accident in the workplace. The aim of this study was to determine workers’ risky behaviours associated with safety and health in SAIPA Car Manufacturing Company, Iran. Materials and Methods: In a cross-sectional study using randomized quota sampling, 302 workers exposed to the incidence of accidents were selected. Data were collected concurrently by trained safety experts using self-fulfilment researcher-made questionnaire and direct observation. Validity and reliability of the data collection tool was determined prior to the study. Results: The findings revealed that low back pain, hand pain, leg pain, and respiratory diseases as the most common diseases with 86.4, 58.9, 40, and 33% prevalence rates, respectively. The maximum prevalence rates of unsafe and unhealthy behaviours were 66 and 57% , respectively. In general, unsafe behaviours were higher among shift workers, especially night shift workers (P < 0.001). Unhealthy behaviours were higher among assembling line staff, welders, retouching staff, technicians, wet painters, and production line workers (P < 0.001). Conclusion: The relatively high prevalence of unsafe and unhealthy behaviours necessitates intervention for controlling and preventing work injuries and, as a result, reduction of musculoskeletal and respiratory diseases, especially with regards to more prevalent behaviours and related sectors and high risk subgroups. Keywords: Ergonomic, health, occupational injury, risky behaviours, safety