پارامترهاي ژنتيكي عملكرد دانه، اجزاي عملكرد و ارتفاع بوته در عدس

Genetic Parameters of Seed Yield, Yield Components and Plant Height in Lentil

به منظور تجزيه و‌تحليل گرافيكي و برآورد پارامترهاي ژنتيكي مربوط به ارتفاع بوته، عملكرد دانه و اجزاي آن در عدس، شش ژنوتيپ والديني به ‌همراه 30 توده F2 حاصل از تلاقي‌هاي دي‌آلل كامل آن‌ها (در مجموع 36 ژنوتيپ) در يك طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شهركرد در سال زراعي 91- 1390 كشت شدند. از هر واحد آزمايشي براي تلاقي‌ها چهل بوته و براي والدين ده بوته به صورت تصادفي انتخاب و صفات موردنظر آن‌ها اندازه‌گيري شد. برآوردهاي ميانگين درجه غالبيت و نتايج تجزيه‌و‌تحليل گرافيكي نشان داد كه عمل ژن براي ارتفاع بوته از نوع غالبيت كامل بود. براي تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملكرد دانه و تعداد دانه در غلاف از نوع غالبيت نسبي بود. بيش‌ترين ميزان وراثت‌پذيري خصوصي مربوط به وزن صد دانه و تعداد دانه در بوته (77%) و كم‌ترين ميزان متعلق به ارتفاع بوته (32%) بود. نسبت ژن‌هاي داراي اثر مثبت و منفي (H2/4H1) در همه صفات با عدد 25/0 اختلاف داشت كه نشان مي‌دهد فراواني ژن‌هاي مثبت و منفي در والدين به يك اندازه نبود.

For estimation and graphical analysis of genetic parameters related to plant height, yield and yield components in lentil, six parental genotypes along with 30 F2 generations derived from compete diallel crosses between them (totally 36 genotypes) were grown in a randomized complete block design with three replications at research farm of Shahre Kord University in 2012. From each experimental plot, fourty F2 and ten parental plants were randomly selected and desired characteristics were measured. Estimation of average degree of dominance and results of graphical analysis showed that gene action was of complete dominance type for plant height. However, incomplete dominance type of gene action was observed for number of pods per plant, number of seeds per plant, 100 seed weight, seed yield and number of seeds per pod. The highest amount of narrow-sense heritability (77%) was observed for 100 seed weight and number of seeds per plant and the lowest (32%) for plant height. Proportion of genes with positive and negative effects (H2/4H1) differed from 0.25 in all traits which indicated that the frequency of positive and negative genes is not equal in the parents.