تكرار واژه يكي از شيوه‌هاي برجسته‌سازي در قصايد خاقاني

Words repetition, one of the highlighting styles in khaghani’s odes

فرآيند برجسته‌سازي عامل شكل‌گيري زبان ادبي و شاعرانه است. در اين فرآيند عوامل متعددي چون: انسجام، نظام‌مندي، رسانگي و زيبايي‌شناسي قابل توجّه هستند. برجسته‌سازي خود به دو نوع هنجار‌گريزي و قاعده‌افزايي تقسيم ميشود. هر شاعر و نويسنده براي آفرينش اثر ادبي خود به انواع فراهنجاري و قاعده‌افزايي دست ميزند و با نامتعارف ساختن آن كلامش را برجسته ميكند. تكرار واژه و جابجايي آن در ساختار متن، يكي از عواملي است كه باعث غرابت و برجستگي زبان شعري يك شاعر ميشود. با توجه به بالا بودن بسامد تكرار واژه در قصايد خاقاني، ميتوان آن را به عنوان يكي از عوامل سازنده سبك شخصي خاقاني به شمار آورد. حال اين سوال مطرح ميشود كه تكرار واژه چه تاثيري در ميزان برجستگي و تشخّص شعر خاقاني دارد؟ در اين مقاله به بررسي اشكال متنوع تكرار واژه در نقشهاي نحوي يكسان يا متفاوت، تكرار واژه در ساختار كنايي و نيز در ساختارهاي صرفي مختلف، پرداخته شده است. بر اين اساس «تكرار واژه» در قصايد خاقاني علاوه بر اين‌كه مربوط به شيوه بيان اوست و توجّه خواننده را از پيام متن به خود متن معطوف ميكند، در كنار عناصر ادبي همچون: تناسب، تلميح، تضاد و ... ساختار معنايي شعر را نيز تحت تاثير قرار ميدهد.

Highlighting process is a factor of shaping literary and poetic language. In this process, various factors such as: integrity, systematic, aestheticsand being expressive are substantial. Highlighting itself isdivided into two types of normal aversion and synergies rule. Every poet and writer for the creation of himself/herself literary workapplieskind ofultra-normality and synergiesrule and by making it uncommon,he highlights his words. Repetitionand moving it in the context structure are one of the factors that can cause peculiarityand distinction of poetic language of a poet. Due to being high repetition frequency of word in Khaghani’s odes, it can be seen as one of the factors constructing Khaghani’s own style. Now the question is what repetition effects on measure of highlighting and distinctionof Khaghani’s poems? This paper has examined the various forms of repeating words in same or different syntactic roles, repeating words in the nominative and also in different morphological structures. Accordingly, "repeating the word" in Khaghani’s odesas well asit is related to his manner of expression and the reader is directed from the text message to text itself, besides the literary elements such as: fitness, allusions, oppositionetc. Also affects the structure of the poemʹs meaning.