مقايسه و بررسي اثر تراكم و وزن بنه بر عملكرد و اجزا عملكرد زعفران در بسترهاي خاكي و هيدروپونيك در تونل پلاستيكي

Effect of Plant Density and Corm Weight on Yield and Yield Components of Saffron (Crocus sativus L.) Under Soil, Hydroponic and Plastic Tunnel Cultivation

زعفران گران بهاترين ادويه جهان است كه امروزه كاربردهاي وسيعي درصنايع غذايي، دارويي، صنعتي و رنگرزي دارد. متوسط عملكرد در ايران 83/4 كيلوگرم در هكتار مي باشد. اين تحقيق با هدف بررسي اثر وزن و تراكم بنه برعملكرد و اجزا عملكردگياه زعفران تحت شرايط كشت خاكي و هيدروپونيك انجام گرفت. براي اين منظور، سه اندازه مختلف بنه (8-6 ،10-8 و 10 گرم به بالا) و سه تراكم بنه (50،100و 150 بنه در مترمربع) در آزمايش فاكتوريل درقالب طرح كاملا تصادفي در سه تكرار درداخل تونل پلاستيكي پيش بيني شد. صفات مورد بررسي در اين طرح عبارتند از تعداد گل ، وزن تر و خشك گل، وزن تر و خشك كلاله ، وزن تر و خشك خامه و وزن تر و خشك كلاله و خامه. نتايج نشان داد كه اثرات اصلي نوع بستر، اندازه و تراكم بنه در تمامي صفات معني دار بود. اثرات متقابل نوع بسترو اندازه بنه درتمامي صفات درسطح 5 در صد معني-دار بوده به جز وزن خشك گل، وزن خشك كلاله وخامه كه تفاوت معني دار ديده نشده است. همچنين اثرات متقابل بين نوع بستر و تراكم بنه، اندازه و تراكم بنه و اثرات متقابل بين نوع بستر، اندازه و تراكم بنه درهيچ كدام از صفات موردمطالعه معني دار نشده است. بيشترين عملكرد زعفران در بنه هاي 10 گرم به بالا به دست آمد كه باكاهش اندازه بنه، تمامي صفات كاهش معني داري پيدا كرد، همچنين نتايج نشان داد كه كمترين عملكرد (وزن خشك كلاله) در بستر كشت هيدروپونيك با تراكم 50 بنه در مترمربع به ميزان 14/4 كيلو گرم در هكتار و بيشترين عملكرد در بستر كشت خاكي و با تراكم 150 بنه در مترمربع معادل 36/7 كيلوگرم در هكتار و در سال اول حاصل شد.

Saffron is the most precious spice crop in the world which nowadays has nutritional, medical and industrial importance. Its average yield is 4.83 kg/ha in Iran. The research was conducted to investigate the effect of corm weight and its density on yield and yield components of saffron under soil, hydroponic and plastic tunnel conditions. The effect of three different weights of corm (6-8, 8-10 and more than 10 g) and also three different densities of corm (50, 100 and 150 corms per m²) was investigated in factorial experiment based on CRD with three replications. The traits which were investigated included: number of flower, fresh weight of flower, fresh and dry weight of stigma and style, and economic yield. The results showed that the main effects of bed types. Weight and corm density were significant in all traits. Interactions of bed type and corm weight were significant at 5% except for flower dry weight, and dry weight of stigma + style that were not significant .As well, Interactions of bed type and corm density, corm weight and density and all interactions of bed type ,corm weight and density were not significant in all traits. The heavier corms (more than 10 g) provided the highest yield. By decreasing corm weight, all traits were reduced significantly. Also the results showed that least yield(stigma dry weight) obtained from hydroponic cultivation with 50/ m² yielded 4.14 kg/ha and increase in yield (dry weight of stigma) was obtained under soil cultivation and in the density of 150 corms/m² economical yield was equivalent to 7.36 kg/ha in the first year.