مطالعه غلظت فرم‏هاي مختلف فسفر و تاثير عوامل مختلف در آزاد سازي آن در رسوبات سطحي اعماق مختلفدر سواحل ايراني حوزه جنوبي درياي خزر

Study on different forms of phosphorus and parameters related to their releasing in the surface sediments of the southern Caspian Sea

هدف از اين تحقيق بررسي تغييرات غلظت فرم هاي مختلف فسفر در رسوبات و عوامل موثر در آزادسازي و انتقال آن ها به ستون آبي مي باشد. تعداد36 نمونه(با سه بار تكرار)از رسوبات سطحي حوزه جنوبي درياي خزر جمع آوري گرديد و ميزان غلظت فرم هاي مختلف فسفر(با روش استخراج متوالي) در چهار ايستگاه انزلي،تنكابن،نوشهر و اميرآبادو دراعماق5، 10 و 20متر طي تابستان 1392تعيين شد. از سويي ديگر غلظت آلومينيوم،آهن و كلسيم كل و پارامترهايي مانند EC,Eh وpHبراي يافتن ارتباطي با ميزان فسفر آزاد شده اندازه گيري گرديد.نتايج نشان داد كه بيش ترين غلظت فسفر معدني مربوط بهCa-P(06/92 درصد) و كم ترين آن مربوط به Loosely-P(19/0 درصد) بوده است، به طوري كه ترتيب فرم هاي مختلف به صورت Ca-P > Fe-P > Al-P > Loosely-P ثبت گرديد. نتيجه اين كه با توجه به بالا بودن pH رسوبات و احيايي بودن آن(Eh < 0) شرايطي را فراهم كرده است كه فسفر متصل به آهن(Fe-P) با 7/2 درصد به ستون آبي انتقال/آزاد گردد و در ضمن اين شرايط نيز براي آزادسازي فسفر متصل شده به سطح رسوبات(Loosely-P) به ستون آبي فراهم شده است.

This paper presents distribution of phosphorus (P)(total P, organic and inorganic P) and parameters related to their releasing to the water column in the southern of the Caspian Sea. 36 samples of surface sediments(with triplicate) were collected from four sampling stations namely Anzali, Tonekabon, Noshahr andAmirabad at depths of 5, 10, 20 m during summer 2013. Several forms of the phosphorus in sediment were separated and extracted according to sequential extraction method. In the other hand, the concentration of Al, Fe and Ca and some parameters like Eh, EC and pH were measured for finding their relation with phosphorus releasing. Results showed that the most abundant forms of phosphorus were Ca-P(96.02%) and loosely-P(0.19%) has the lowest amount. Inabundances of different forms of phosphorus follow the order: Ca-P > Org-P > Fe-P > Al-P > Loosely-P. In conclusion, the high amount of pH in sediment and anaerobic condition(Eh < 0) release the Fe bound P(2.7%) and loosely bound P to water column.