بررسي عوامل روانشناختي موثردرفعاليت جسماني زنان كارمند: كاربرد تيوريهاي فرانظري و رفتار برنامه ريزي شده

Psychometric Factors Affecting Female Employees Physical Activity Status: Applying Trans-Theoretical Model and Theory of Planned Behavior

مقدمه و هدف: كم تحركي زنان آنان را در معرض خطر مشكلاتي مانند چاقي، ديابت و افسردگي و در راس آنها بيماري هاي قلبي و عروقي قرار مي دهد. دراين ميان،كارمندان با توجه به نوع كار آنان، از حداقل فعاليت جسماني برخوردارند. هدف از اين مطالعه تعيين وارزيابي عوامل روانشناختي موثردرفعاليت جسماني زنان كارمند، براساس تيوري فرانظري و رفتار برنامه ريزي شده ميباشد. روش كار: در اين مطالعه توصيفي تحليلي 95 نفر از كاركنان زن دانشگاه تهران از طريق فراخوان انتخاب شدند. به منظور جمع آوري اطلاعات، از پرسشنامه با روايي و پايايي قابل قبول، شامل سه بخش اطلاعات جمعيتي، سازه هاي تيوري رفتار برنامه ريزي شده و تيوري فرانظري استفاده گرديد. تجزيه و تحليل داده ها به كمك نسخه 21 نرم افزار SPSS و آزمون هاي آماري همبستگي و رگرسيون گام به گام انجام شد. نتايج: دراين مطالعه به طوركلي72% از افراد، غيرفعال و تنها 28% از آنان داراي فعاليت جسماني منظم بودند. قصد رفتاري با نگرش(P=0.02)،كنترل رفتاري درك شده (P=0.000)،خودكارآمدي (P=0.000) و مرحله تغيير(P=0.000) رابطه مثبت و معناداري داشت ولي با نرم هاي انتزاعي(P=0.605) ارتباطي نداشت. نتيجه نهايي: نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه سازه هايي مانند خود كارآمدي و كنترل رفتاري درك شده در قصد رفتاري و رفتار فعاليت جسماني كاركنان زن مي تواند تاثيرگذار باشد. بنابر اين، در برنامه ريزيهاي آموزشي براي اين قشر از جامعه، اين عوامل بايد مورد توجه جدي قرار گيرند و مسيولين امر، به منظور شركت هرچه بيشتر كاركنان در فعاليتهاي ورزشي، نسبت به رفع موانع موجود و ارايه تسهيلات لازم در سطح جامعه اقدام نمايند.

Introduction & Objective: Sedentary women are at risk for problems such as obesity, diabetes, depression and cardiovascular disease. Meanwhile, due to long working hours and excessive travel time from home to work and vice versa the employees have minimal physical activity .The purpose of this study was to investigate the effective psychometric factors on physical activity of female employees, according to the Trans-theoretical Model and theory of planned behavior. Materials & Methods: In this cross-sectional study, 95 female staff of Tehran University was selected through a call. In order to collect data, a questionnaire with acceptable, reliability and validity, including demographic data, and constructs of planned behavior theory as well as Trans-theoretical Model was used. The data was analyzed using SPSS version 21 statisti-cal tests; correlation and stepwise regression were also performed. Results: In this study, 72% of the population was in the inactive stages (pre-contemplation, contemplation and preparation) and only 28% of patients had regular physical activity. There was a significant positive correlation between the behavioral intention and attitude scores (P = 0.02), perceived behavioral control (P = 0.000), self-efficacy (P = 0.000) and stage of change (P = 0.000), but subjective norms score (P = 0.605) was irrelevant. Conclusion: The results of this study showed that self-efficacy and perceived behavioral con-trol can affect female employees’ intention and physical activity behaviors. So, the authori-ties should seriously consider these factors in educational planning for this stratum of society, remove barriers for the participation of more employees in sporting activities, and offer fa-cilitators at the community level. (Sci J Hamadan Univ Med Sci 2015; 21 (4):350-359)