بررسي تبيين علّامه طباطبايي از شعور همگاني موجودات

Awareness of All Beings: Investigating Allama Tabatabaie’s Explanation in Al-Mizan Exegesis

علّامه طباطبايي، از فيلسوفان و مفسران برجسته شيعه، شعور همگاني موجودات را بر اساس ادله نقلي و عقلي پذيرفته و درصدد تبيين آن برآمده است. نويسنده با مراجعه به آثار علّامه طباطبايي و با محوريت تفسير الميزان، همراه با توصيف و تحليل ديدگاه ايشان درباره سريان ادراك در همه موجودات، بر اساس ادله نقلي و عقلي، به بررسي اين ديدگاه پرداخته است. به نظر مي‏رسد هرچند بر اساس آيات و رواياتي كه مرحوم علّامه بدانها استناد كرده، مي‏توان شعور همگاني موجودات را اثبات كرد، درستي تبيين و دليل عقلي ايشان بر مسيله، كانون ترديد است؛ علاوه بر اينكه به نظر مي‏رسد مدعاي ادله نقلي در مسيله شعور ماديات بيش از آن چيزي است كه علّامه طباطبايي بر اساس مبانيِ فلسفيِ خويش پذيرفته است. بنابراين ادله اصلي در اين بحث، ادله نقلي‏اند كه با توجه به تواتر معنوي نياز به بررسي سندي مستقل ندارند.

Allama Tabatabaie, one of the prominent philosophers and commentators, has accepted the common sense of all beings based on rational and transmitted arguments, trying to explain it. The writer has referred to the works written by Allama Tabatabaie (especially al-Mizan exegesis) to describe and analyze his view on perception in all beings, and to investigate that view based on rational and transmitted arguments. It seems that although we may prove the common sense in all beings based on the traditions and Quranic verses used by Allama, the explanation and rational argument used by him is to be questioned. Besides, it seems that the claims of transmitted arguments in common sense of material beings is much more than what Allama has accepted based on his own philosophical foundations. Thus, the main arguments in this discussion are narrative ones that need no further investigation about their chain of narrators, because of their consecutiveness.