تحليل فضايي و سطح‌بندي شاخص‌هاي اشتغال در استان‌هاي كشور (به‌كارگيري تحليل عاملي و خوشه‌اي)

Spatial Analysis and Grading the Employment Indexes in Iran’s provinces (Using the Factor and Cluster Analysis Techniques)

فزوني جمعيت جوان و افزايش نرخ بيكاري سبب شده است موضوع اشتغال و شاخص‌هاي مربوط به آن يكي از چالش‌هاي جدي و بحث‌انگيز كشور باشد. در تحقيق پيرامون اشتغال در گستره استان‌هاي كشور، متغيرها و مولفه‌هاي گوناگوني دخالت دارند و به نظر مي‌رسد نبود توازن در توزيع اين متغيرها نابرابري‌هاي اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي را در بين استان‌ها به دنبال داشته است. هدف اصلي اين پ‍ژوهش توصيفي- تحليلي، روشن‌شدن بخشي از نابرابري اجتماعي ـ اقتصادي در زمينه اشتغال، به منظور توزيع عادلانه امكانات در استان‌هاي كشور است. در اين نوشتار، بر اساس نتايج عمومي نفوس و مسكن سال 1385 كشور، 55 متغير نرمال‌شده به‌كار گرفته شد. اين متغيرها با روش تحليل عاملي به 10 عامل كاهش يافت و به طور تركيبي در مولفه‌هاي معني‌دار قرار داده شد. سپس، استان‌هاي كشور با مدل تحليل خوشه‌اي به 4 طبقه همگن تقسيم شدند. نتيجه تحقيق نشان داد عدم تعادل‌هاي شديدي در سطح كشور وجود دارد، به طوري كه استان‌هاي تهران و قم بهترين شرايط را از لحاظ شاخص‌هاي اشتغال داشته و در سطح اول، يعني بسيار برخوردار مي‌باشند و استان خراسان جنوبي در رديف آخر و سطح چهارم، يعني محروم قرار مي‌ گيرد.

Increasing young population and rising unemployment has led to employment and related indicators of serious problems and controversial country. In conjunction with the study and research on employment provinces, a variety of variables and factors involved and It seems that the lack of balance in the distribution of these variables, social inequality, economic, political and cultural between the provinces follow. Indices of employment in the provinces spatial distribution of employment index shows. The main purpose of this study is to clarification social inequalities of employment for equal distribution of possibilities in provinces. In this paper 55 softened are used. Variables dropped to 10 by means of advanced statistics methods such as factor analysis and presented in combination with meaningful factors. The importance of every factor is given too. Then the country provinces were divided into five equal classes by the cluster analysis model. The research results indicate this fact that there are serious imbalances in the country. So that in terms of employment Tehran province is in the first and south Khorasan province in the last place.