بررسي برخي ويژگي هاي كيفي و غلظت عناصر سنگين در لجن فاضلاب خشك شده تصفيه خانه شاهين‌شهر اصفهان

Studying some of the qualitative properties and concentration of heavy metals in dried sewage sludge from Shahin-Shahr WWTP in Isfahan

زمينه و هدف: استفاده از لجن فاضلاب در زمين يكي از مهم ‌ترين روش هاي دفع لجن مي باشد كه باعث استفاده بهينه مواد غذايي موجود در لجن مي‌شود. اما وجود آلاينده ها و ارگانيسم‌هاي پاتوژن در آن براي سلامت عمومي خطرناك است كه بايستي پيش از استفاده مورد ارزيابي قرار بگيرد. اين تحقيق، با هدف بررسي كيفيت لجن خشك شده تصفيهخانه فاضلاب شاهين‌شهر از نظر غلظت عناصر سنگين انجام گرفت. روش بررسي: نمونه‌برداري از لجن خشك تصفيه‌خانه فاضلاب شاهين‌شهر (با سه تكرار) به صورت فصلي در سال 92-1391 انجام و غلظت برخي فلزات سنگين در كنار پارامترهاي شيميايي و ميكروبي لجن با استفاده از روش هاي DTPA، جذب اتمي و روش معمول اندازه‌گيري شد. نتايج با استفاده از آزمون t با حدود استاندارد مقايسه و تغييرات فصلي با استفاده از آناليز واريانس يك طرفه و آزمون دانكن براي مقايسه ميانگين‌ها بررسي شد. يافته ها: مقادير كليفرم مدفوعي و كل در هيچ گروهي از استانداردها واقع نشده و استفاده مجدد با شرايط فعلي از نظر بهداشتي محدوديت دارد. مقادير pH، جامدات كل، مواد آلي و رطوبت در دامنه مقادير معمول قرار داشت. تغييرات فصلي تركيب لجن نشان داد، بهترين وضعيت از نظر كم بودن غلظت قابل جذب عناصر مربوط به فصل زمستان بوده است. بيش ترين بارساليانه عناصر از نظر غلظت قابل جذب مربوط به عنصر آهن و كمترين آن مربوط به عنصركروم بود. با توجه به نتايج غلظت كل عناصر سنگين، اكثر فلزات اندازه گيري شده به استثناي روي، سرب و مس كمترين غلظت را در زمستان و بيشترين غلظت را به استثناي آرسنيك، روي و مس در بهار و تابستان داشتند. بحث و نتيجه گيري: كليه عناصر مورد بررسي در لجن و بار ساليانه آن ها به استثناي آرسنيك داراي غلظت زير حد مجاز بود. بار ساليانه آرسنيك حدود 6/1 كيلوگرم در هكتار مي‌باشد كه اگر چه از حد مجاز ميزان بار ساليانه كم تر است، اما به علت نزديك بودن به آن بايستي مورد توجه قرار بگيرد.

udge nutrients to be used beneficially. However, it should be noted that its pollutants and pathogenic organisms can pose a high risk to the public health and it should be monitored before land application. The aim of this study was to investigate the dried sewage sludge quality from Shahin-Shahr WWTPS for its heavy metals concentration. Material and Methods: Samples were collected seasonally from Shahin-Shahr sewage sludge (in three replicates) within 2011-2012, and the concentration of some heavy metals along with microbial and chemical parameters of sludge were measured using DTPA, atomic absorption and standard methods. The results were then compared with the standard levels (EPA) using t-test, and seasonal variations were studied by one way ANOVA and Duncan’s post-hoc test. Results and Discussion: The total and fecal coli forms values did not fall within any standard ranges, so re-application of the sewage in the given conditions was restricted due to hygienic precaution. The pH, total solids, organic matter and moisture values were in normal ranges. Seasonal variations of sludge structure showed that the best conditions in terms of absorbable heavy metals concentration lowness belonged to winter. The 1- PhD Student of Geomorphology, Department of Geography, Isfahan University and Faculty Member of Soil and Water Institute of Iran 2- Department of Geography, Faculty of Geographic Sciences and Planning, University of Isfahan, Isfahan, Iran 3- PhD Student of Environmental, Fishery and Range Management Department, Gorgan University, Gorgan, Iran 4- MSc of Environmental Science, University of Hamadan, Hamadan, Iran 5- Soil and Water Department, Agricultural and Natural Resources Research Center, Isfahan, Iran J.Env.Sci,Tech J.Env. Sci. Tech., Vol 16, No.2, Summer 2014 157 maximum and minimum annual loads of absorbable concentration belonged to Fe and Cr respectively. Considering the total concentrations, most of the measured elements had the minimum concentration in winter (except for Zn, Pb and Cu) and the maximum concentration in spring and summer (except for As, Zn and Cu). All of the studied metals, except as, and their annual loads (kg/ha/year) had a concentration below the acceptable level. The annual load of as was estimated to be 1.6 kg/ha/year for. Although the annual load of as was below the standard level, it should be taken into account due to being close to this level.