تحليل كاركردي تقسيمات كشوري در اجراي برنامه هاي آمايش سرزمين با تاكيد بر ايران

Function Analysis of Administrative Divisions in Implementation of Land Preparation with Emphasis on Iran

سازماندهي سياسي فضاي هر كشور در قالب تقسيمات كشوري به اجرا در مي آيد. تقسيمات كشوري از مهم ترين عواملي است كه يك نظام سياسي بايد براي تهيه و اجراي برنامه هاي مختلف اقتصادي، اجتماعي، فضايي، زيست محيطي و همچنين اداره بهتر سرزمين و بهره برداري بيشتر، به آن توجه كند. از جمله اين برنامه ها، برنامه آمايش سرزمين است كه به منظور رفع نابرابري ها و ايجاد تعادل فضايي در بسياري كشورها تهيه و اجرا مي شوند. در اين تحقيق كه از نوع بنيادي است با استفاده از روش كتابخانه اي، اطلاعات مورد نياز جمع آوري گرديد و سپس با استفاده از روش توصيفي- تحليلي به بررسي اين مسيله پرداخته شد؛ كه تقسيمات كشوري چه نقشي در اجراي برنامه هاي آمايش سرزمين ايفا مي كند و عملكرد تقسيمات كشوري ايران در اين راستا به چه نحو بوده است؟ نتيجه بررسي ها نشان داد كه تقسيمات كشوري از سه جهت عمده: 1- ايجاد يك پايگاه اطلاعاتي 2- ايجاد يك مبنا و بستر براي برنامه هاي آمايش 3- مكانيسم اجراي برنامه هاي آمايش از طريق تمركززدايي مي تواند در اجراي طرح هاي آمايش سرزمين موثر باشد. از طرف ديگر تقسيمات كشوري ايران بدليل ناهمگن بودن حوزه هاي تقسيماتي و به تبع آن عدم انطباق با الزامات منطقه اي و همچنين سيستم حكومتي متمركز كه موجب تمركز جمعيت و فعاليت ها در مركز و عدم تعادل در ابعاد مختلف در سطح سرزمين شده است، نتوانسته كارايي لازم را در تهيه و اجراي برنامه هاي آمايش داشته باشد.

Political organizing of space in each country is implemented in form of administrative divisions. Administrative divisions should be considered as an important issue in political system for preparing and implementation various programs such as economic, social, space, environmental and ecological that leads to better management and exploitation of country land. Among these programs, land use planning program is prepared and implemented in order to eliminate inequality and creating a spatial balance in many countries. This fundamental study by using analytical methods emphasized on the role of administrative divisions in preparation and implementation of Iran land. The study has been showed that the administrative division has three important effects on land use planning: 1-Creating a database 2-Establishing a base and a context for spatial planning strategies 3- implementation of the land preparation through decentralization. On the other hand, the concentration of population and activities at the center due to the heterogeneity of field divisions in Iran and the centralized system of government causing the concentration of population and activities at the center. Consequently, the lack of efficiency current divisions in preparation and execution of land leads to non-compliance with the requirements of regional and impedes to manipulate development of land preparation and programs.