ارزش تشريح مقايسه‌اي برگ در تفكيك گونه هاي Lolium از خانواده غلات در ايران

Leaf anatomical study of Lolium species from Poaceae family in Iran

جنس Lolium داراي 8 گونه در دنيا و 6 گونه در ايران است. اين پژوهش به ارزيابي 108 صفت كمّي و كيفي، در ساختار تشريحي بشره پشتي و برش عرضي برگ 20 واحد جمعيتي از 5 گونه ي اين جنس در ايران پرداخته است. به‌منظور انجام آناليزهاي آماري از نرم‌افزار SPSS 17براي تعيين ميزان قرابت گونه ها و از روش تحليل خوشه اي WARD و رسته بندي بر‌اساس تحليل مولفه هاي اصلي (PCA) استفاده گرديد. تجزيه و تحليل آماري نشان داد كه صفات كيفي همانند شكل سلول همراه روزنه، لبه انتهايي برگ، وضعيت آوند مركزي و ... در منطقه رگبرگي و نيز صفات كمّي همانند طول روزنه، ضخامت برگ در رگبرگ مركزي و عرض سلول هاي حبابي و ... بيشترين نقش را در تنوع بين گونه اي ايفا نموده اند. براساس تجزيه و تحليل آماري و صفات افتراقي كليد شناسايي براي اعضاي اين جنس در ايران ارايه گرديده است.

Lolium composed of 8 species in the world has 6 species native to Iran. In this research 108 quantitative and qualitative anatomical features of leaf cross sections and dorsal epidermis of 20 accessions from 5 species of this genus in Iran were evaluated. Statistical analysis was performed by use of SPSS 17. Cluster analysis by WARD method and ordination based on Principal component analysis and Factor analysis were done to evaluate the species relationships. Our results indicated that qualitative characters as subsidiaries cell shape, leaf margins at cross section, mid rib position in coastal region and quantitative features as stomata length, leaf thickness in mid rib and bulliform cells width has the most important role as diagnostic characters in inter-specific variation. Based on statistical results and diagnostic characters an identification key is provided for Lolium elements in Iran.