سجده واقعي وهمراه باشعور حيوان ،گياه جماد

Real prostration with Intellingence by AnimalsTYplants and Lifeless phenomena

چكيده در برخي آيه هاي قرآن كريم، از سجده حيوان، گياه و جماد سخن گفته شده و انديشمندان در تبيين نوع سجده اين موجودات، سه نظريه را بدين شرح بيان كرده اند: نخست آنكه سجده آن ها از نوع تكويني و به مثابه ايفاي نقش خويش در نظام آفرينش است؛ دوم آنكه سجده آن ها از نوع دلالت است و زمينه هدايت انسان را به وجود خداوند متعال فراهم مي آورد؛ سوم آنكه اين سجده، واقعي و نوعي فروتني همراه با شعور در برابر آفريدگار است. در اين مقاله، پس از بيان مفهوم سجده، سه ديدگاه ياد شده را توصيف كرده ايم و با استناد به شش دليل اثبات كرده ايم كه سجده اين موجودات، واقعي است و خشوع و بندگي شان در برابر خالق هستي، با نوعي آگاهي همراه است كه پيامبران، پيشوايان دين و انسان هايي كه به مقام محرميت رسيده اند، آن را درك مي كنند. اين شش دليل عبارت اند از: حجيت مفهوم ظاهري آيات؛ تاكيد قرآن بر ناتواني انسان از درك تسبيح آنان؛ نوع بيان آيات؛ معاضدت ديگر آيات؛ دليل هاي روايي؛ مشاهده عيني برخي عارفان. اين پژوهش، در تحريض و تقويت انگيزه انسان براي انجام دادن وظيفه بندگي، موثر است و علاوه بر آن، نفس تدبّر در آيات قرآن در اين مقاله، اهميت بسيار دارد