مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - ضرورت ايجاد پايگاه استنادي جهت مقالات پزشكي در كشور

چكيده فارسي :

يكي از مهم‌ترين مسايلي كه در مجلات مختلف از جمله مجلات پزشكي و آموزش پزشكي مطرح است، نمايه‌سازي مجله در پايگاه‌هاي معتبر بين‌المللي است، چرا كه در صورتي كه مجله در پايگاه معتبري ايندكس شود از امتياز بالاتري برخوردار بوده و براي پژوهشگران نيز امتياز بالاتري دارد، به طوري كه در جاهاي مختلف امتياز بالاتري براي مقالات نمايه شده در مجلات معتبر در نظر گرفته مي‌شود و داشتن مقالات اين چنيني براي ارتقاي شغلي نيز نياز است(1و2)، از جمله پايگاه‌هاي بين‌المللي مطرح ISI و PUBMED هستند(2). اكثر مجلات سعي بر اين دارند كه در اين دو پايگاه ايندكس شوند و بدين طريق زمينه‌ساز افزايش سطح مجله شوند، اما نكته‌اي كه مطرح مي‌شود اين است كه آيا اين اقدام براي ارتقاي سطح علمي كشور كافي و مناسب است. در داخل كشور به كرات مشاهده شده است كه مقاله‌اي توسط يك نويسنده ايراني در مجلات خارجي كه در ISI يا PUBMED نمايه شده، اما به متن كامل مقاله دسترسي وجود ندارد، اين به اين معنا است كه مقاله‌اي كه در داخل كشور و با هزينه مالي كشور اجرا و به چاپ رسيده است، پژوهشگران در داخل كشور از آن محرومند، اين در حالي است كه همين مقالات در كشور‌هاي ديگر قابل دستيابي است(3). نكته بسيار مهمي كه وجود دارد اين است كه در بسياري از موارد، مقالاتي كه توسط پژوهشگران ايراني در مجلات معتبر به چاپ مي‌رسد، هيچ نسخه‌اي از آن در داخل كشور وجود ندارد(3)، لذا در برخي موارد دسترسي به آنچه با هزينه كشور صورت گرفته است، وجود ندارد، لذا وجود يك نسخه از اين مقالات در داخل كشور ضروري به نظر مي‌رسد، كه اين نسخه به صورت XML در داخل كشور در يك پايگاه ذخيره شود. اين كه بتوان توليدات علمي خود را در معرض ديد محققين ساير كشور‌ها قرار دهيم خود يك موفقيت است و باعث افزايش استناد به مقالات مي‌شود(2). ولي در كنار اين نياز است كه از همه مقالاتي كه توسط پژوهشگران ايراني در مجلات بين المللي چاپ شده و در پايگاه‌هاي بين‌المللي نمايه شده ، يك نسخه در داخل كشور داشته باشيم، براي اين منظور مي‌توان يك پايگاه مشابه بانك‌هاي اطلاعاتي معتبر مانند PUBMED در داخل كشور طراحي و دسترسي به اطلاعات و مقالات توسط محققين راافزايش داد. با توجه به هدف مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي مبني ارتقاي سطح دانش پژوهشگران و بهبود كيفيت پژوهش در كشور(4و5) انتظار مي‌رود اين دست ‌نوشته مورد توجه قرار گيرد، چرا كه با توجه به آنچه توضيح داده شد؛ ايجاد يك پايگاه اطلاعاتي از مقالات نويسندگان ايراني در مجلات با ايندكس‌هاي بين‌المللي مي‌تواند منجر به ارتقاي سطح دانش پژوهشگران ايراني در زمينه‌هاي مختلف و دسترسي بهتر به اين مقالات گردد.