صلح و سعادت در فلسفه سياسي صدرالمتالهين

Peace and Happiness in Mulla Sadra’s Political Philosophy

اين مقاله داراي دو هدف يا مسيله اصلي است: نخست، رابطه دوسويه صلح و سعادت؛ دوم، تعامل و تصاعد متقابل و متعاكس آندو بدون هيچ نقطه ايستا و پاياني. چنانكه پيداست رويكرد مقاله توصيفي نيست بلكه در بخش اصلي خود، تحليلي يا توصيفي ـ تحليلي است. نوآوري مقاله در تبيين و كشف رابطه» دوسويه صلح و سعادت و كشف رابطه متصاعد دوسويه آن از متون ملاصدراست. اين رابطه بر مبناهاي مختلفي در انديشه صدرالمتالهين مورد تحليل قرار ميگيرد. بر مبناي انسان‌شناسي ملاصدرا، از زواياي گوناگون بدست مي‌آيد كه صلح شرط سعادت دنيوي و اخروي است و سعادت نيز عامل تحكيم صلح است. وجودشناسي و جهانشناسي صدرايي نيز مبناي تحليلهاي نگارنده در باب رابطه دوسويه صلح و سعادت است؛ بر اين مبنا تحليل ميكنيم كه چگونه جامعه صدرايي در عين برخورداري از تكثرها ميتواند عميقاً وحدتگرا باشد. تحليل رابطه صلح و سعادت بر مبناي انديشه‌هاي ديني صدرايي نشان ميدهد كه چگونه صلح در دنياي مدرن به مخاطره افتاده است. ساختار حكومت و كاركردهاي آن نيز بتفصيل ديگري پرده از رابطه دوسويه صلح و سعادت برميدارد، چنانكه انديشه‌هاي اخلاقي ملاصدرا نيز رابطه دقيق صلح و امنيت و سعادت اخلاقي را برملا ميسازد.

This article follows two purposes or main targets: the first is the mutual relationship between peace and happiness, and the second is the endless interaction and opposition between them. Obviously, instead of a descriptive approach, the writer follows an analytic or descriptive-analytic method in exploring the main point of the paper. The innovativeness of the writer here lies in his discovering the developmental mutual relationship between peace and happiness within the lines of Mulla Sadra’s works and explaining it accordingly. This relationship is analyzed based on various principles in his philosophy. According to the different angles of Mulla Sadra’s anthropology, peace is the necessary condition for worldly and otherworldly happiness. At the same time, happiness is the necessary condition for consolidating peace. The Sadrian ontology and cosmology are the bases of the writer’s analyses regarding the above-mentioned mutual relationship. Here, he explicates how the Sadrian Society, while enjoying plurality, can be profoundly monistic, as well. An analysis of the relationship between peace and happiness based on this philosopher’s religious ideas illustrates how severely peace is endangered in the modern world. The structure of the government and its functions unveil this mutual relationship in a different sense, in the same way that Mulla Sadra’s ethical ideas reveal the exact relationship among peace, security, and moral happiness.