انتخاب فرايند بهينه تصفيه فاضلاب شهري در اقليم‌هاي مختلف كشور به روش تحليل سلسله‌مراتبي (AHP)

Selecting the Optimal Urban Wastewater Treatment Process in the Various Climates by Using Analytic Hierarchy Process (AHP)

با توسعه روزافزون جوامع شهري و افزايش جمعيت شهرها و در نتيجه افزايش نياز آبي، ميزان توليد فاضلاب شهري رشد چشمگيري داشته است. از طرفي، افزايش آگاهي عمومي نسبت به مشكلات آلودگي آب در سال‌‌هاي اخير، تصويب قوانين جديد و سختگيرانه زيست‌‌محيطي در خصوص تخليه پساب را در پي داشته كه اين موضوع سبب افزايش سرعت ساخت و نصب تصفيه‌خانه‌‌هاي فاضلاب شهري در كشور شده است. اولين و مهم‌‌ترين گام در احداث تصفيه‌‌خانه فاضلاب، انتخاب فرايندي است كه علاوه بر داشتن صرفه اقتصادي و كارايي مناسب، با شرايط محيطي و اقليمي منطقه موردنظر همخواني داشته باشد. به‌‌ همين علت در اين تحقيق با تقسيم‌‌بندي اقليمي ايران به نواحي پنج‌‌‌‌گانه (كوهستاني، خزري، مديترانه‌‌اي، نيمه‌‌بياباني و بياباني) و با نظرسنجي از كارشناسان خبره مقيم در هر اقليم و استفاده از روش تحليل سلسله‌مراتبي AHP بر اساس معيارهاي زيست‌محيطي‌‌، اقتصادي و فني به انتخاب فرايند بهينه تصفيه فاضلاب شهري از ميان چهار روش لجن فعال، لاگون هوادهي، بركه تثبيت و صافي چكنده، در هر يك از اقليم‌‌هاي كشور پرداخته‌‌ايم. بر اساس نتايج اين تحقيق در سه اقليم كوهستاني، خزري و مديترانه‌‌اي كشور فرايند لجن فعال با كسب اوزان 347/0، 340/0 و 334/0 و در اقليم‌‌هاي نيمه‌‌بياباني و بياباني فرايند بركه تثبيت با اختلاف ناچيز و كسب اوزان 276/0 و 292/0، فرايندهاي بهينه تصفيه فاضلاب شهري شناخته شدند. همچنين، بر اساس نتايج هر پنج اقليم كشور، معيار زيست‌‌محيطي داراي بيشترين اهميت بوده است و در پنج اقليم ديگر به جز اقليم بياباني، پس از معيار زيست‌محيطي‌‌، معيارهاي فني و اقتصادي در اولويت‌‌هاي بعدي اهميت قرار داشته‌‌اند.

The first and most important step in building a wastewater treatment plant, is selecting the process thatʹs in addition to economy and efficiency, is consistent with the Environmental and climatic conditions of the area. Therefor with climatic division of Iran into five zones (Mountainous, Khazari, Mediterranean, Semi-desert and desert) And with survey of experts resident in any climate, and the use of Analytical Hierarchy Process (AHP), And based on the criteria of Environmental, economical and technical , have decided to choose to select the optimal process in municipal wastewater treatment through the four methods; activated sludge, aerated lagoon, stabilization pond and Trickling Filter, in each of the countryʹs climate. in the Based on results of this research in three climates; mountainous, Khazari and Mediterranean of country , activated sludge process by acquiring of 0.347, 0.340 and 0.334 weight and in the semi-desert and desert climate, pond stabilization process with little difference and by acquiring 0.276 and 0.292 have known as optimal process in municipal wastewater treatment. According to the results achieved, in every five climate of country, environmental criteria has been the most importance, and except the desert climate, in four other climate, after the environmental criteria, technical and economical criteria have been important in the next priorities.