ژئوشيمي و پتروژنز پريدوتيت‌هاي مجموعه افيوليتي نيريز (جنوب‌غرب ايران)

Geochemistry and petrogenesis of Neyriz ophiolitic complex (southwest of Iran)

مجموعه افيوليتی نيريز با روند شمال‌غرب-جنوب‌شرق، به موازات راندگی اصلی زاگرس و درخارج از پهنه تراست اصلی، رخنمون دارد. سكانس گوشته‌‌‌ای اين مجموعه افيوليتی شامل: سنگ‌های هارزبورژيتی و به مقدار كمتر لرزوليت و غلاف‌های دونيت و كروميت است. كانی‌های اصلی پريدوتيت‌ها در مطالعات پتروگرافی، ارتوپيروكسن، اليوين و كلينوپيروكسن است و همچنين، كروم‌اسپينل در اين سنگ‌ها به عنوان كانی فرعی حضور دارد. بررسی‌های ژئوشيميايی بر روی پريدوتيت‌ها بيانگر غنی‌شدگی در عناصر ديرگداز است. در نمودار عنكبوتی نورماليز شده نسبت به گوشته اوليه، عناصر ليتوفيل بزرگ يون (LILE) نسبت به عناصر با شدت ميدان بالا (HFSE) غنی‌شدگی نشان می‌دهد. در نمودارهای تمايز محيط تكتونيكی، پريدوتيت‌های نيريز در محدوده‌های جزاير قوسی و پهنه بالای فرورانش قرار می‌گيرد. اين ويژگی‌ها علاوه بر تأكيد بر منشأ تهی شده اين سنگ‌ها، از ويژگی‌های ماگما‌های شكل گرفته در حوضه حاشيه‌ای واقع در پهنه بالای فرورانش است.

The Neyriz ophiolitic complex with NW-SE trend, is located parallel to and out of the Main Zagros Thrust. Mantle sequence of this ophiolitic complex, is comprising predominantly of harzburgite and minor lherzolite, dunitic sheaths and chromite pods. Base on petrographic studies, the essential minerals of these rocks are orthopyroxene, clinopyroxene and olivine; and chrome spinel is present as secondary phase. Geochemical studies show that these samples are enriched in refractory elements. On spider diagram normalized with the primitive mantle, large ion lithophile elements (LILE), show enrichment relative to the high field strength elements (HFSE). On petrogenesis diagrams, the studied samples lie on island arc and supra-subduction zone environment. These features suggest a depleted source for these rocks, and are characteristics of magmas that formed at a marginal basin in a supra subduction zone environment.