تاثير شيب زمين، قطر درخت و گونه بر ارتفاع و حجم كنده به منظور بهره‌برداري از جنگل‌هاي سري 2 حوزه آبخيز ناو اسالم

Effect of ground slope, stump diameter and species on stump height and volume for forest logging in District 2, Nav-Asalem watershed

كاهش مازاد مقطوعات از اصول اوليه و اساسي بهره‌برداري جنگل است. در اين تحقيق تاثير عوامل شيب زمين، گونه و قطر درخت بر ارتفاع و حجم كنده در پارسل 38 سري 2 جنگل ناو اسالم مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور از هر كلاسه شيب زمين (كمتر از 20، 20 تا 50 و بيش‌تر از 50 درصد) تعداد 68 اصله درخت نشانه‌گذاري شده به‌ صورت تصادفي انتخاب و ارتفاع همراه با حجم كنده درختان به روش نيوتن اندازه‌گيري و محاسبه شد. ميانگين‌هاي به‌دست آمده براي ارتفاع كنده درختان قطع شده در شيب‌ها، گونه‌ها و قطرهاي مختلف از طريق تجزيه واريانس، آزمون ‌F و دانكن مورد مقايسه آماري قرار گرفتند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه ميانگين ارتفاع كنده درختان قطع شده در منطقه مورد بررسي 9/37 سانتي‌متر است. 77 درصد كنده‌ها ارتفاع بيش‌تر از 5/32 سانتي‌متر داشتند. نسبت ارتفاع كنده به قطر سطح در 37 درصد كنده‌ها كمتر از 5/0 بود. هر سه عامل شيب زمين، گونه و قطر درختان بر ارتفاع كنده تاثير معني‌داري داشتند. با افزايش شيب زمين و قطر درختان ارتفاع كنده افزايش يافته بود. ميانگين ارتفاع كنده در گونه‌هاي راش، ممرز، افرا و توسكا به ترتيب 7/38، 9/39، 5/26 و 6/25 سانتي‌متر به ‌دست آمد. 75/0±34/4 درصد از حجم درختان نشانه‌گذاري شده به صورت كنده در جنگل باقي مانده است. يافته‏هاي پژوهش حاضر نشان داد كه مي‌توان ارتفاع قطع درختان را از طريق آموزش و نظارت بر عمليات قطع به ميزان قابل توجهي كاهش داده و بر حجم چوب‌هاي صنعتي افزود.

Minimizing of logging residuals is the first and basic rule of forest harvesting. In this research effect of ground slope, stump diameter and species on stump height and volume were studied district 2 from Nav-Asalem forest area in the north of Iran. For this reason 68 felled trees from each three ground slope classes ( < 20%, 20-50% and > 50%) were selected using random sampling design and stump heights and volumes were calculated from Newton formula. ANOVA and Duncan test were used for analysis of data and compare means. The results showed that mean of stump height in the study area were 37.9 cm. Besides, 77% of stump heights were more than 32.5cm. 37 percent of stumps, ratio of stump height to stump diameter (H/D) were lower than 0.5. Each three studied factors (ground slope, tree diameter and specie) were significant effect on stump height. Stump height were increased Whit increasing of ground slop and tree diameter. Stump heights in beech, hornbeam, maple and alder were measured 38.7, 39.9, 26.5 and 25.6cm. 4.34±0.75 percent of selected trees volume were remained in forest as stump waste volume. Education and control of felling operation personnel can be useful to reducing stump height and increasing timbers.