سير تكوين حق فسخ ناشي از اجرا نشدن (نقض) تعهد قراردادي درحقوق اروپايي؛ رهنمودهايي براي حقوق ايران

Evolution of right of termination for non-performance of contract: Implications for Iranian legal system

امروزه در بيشتر نظام‌هاي حقوقي، اجرا نشدن تعهد قراردادي مي‌تواند ازجمله به فسخ آن از سوي متعهدله بينجامد. بااين‌حال، بايد دانست هميشه وضع به همين منوال نبوده و بررسي‌ها نشان داده است كه نظام‌هاي حقوقي اروپايي از وضعيت نبود حق فسخ عام‌الشمول، سرانجام به حق فسخ عام و مبتني بر اراده يك‌سويه متعهدله رسيده‌اند. قانون‌گذار ايراني مي‌تواند با الهام از روند تحول انديشه‌هاي حقوقي دراين خصوص، نسبت به وضع قاعده‌اي عام ناظر به فسخ اقدام نمايد. نتايج اين بررسي براي دادرسان و حقوق‌دانان نيز قابل توجه است؛ چه با توجه به ابهامات و ناكارآمدي در برخي نصوص موجود در بحث اجرا نشدن، شيوه برخورد و تفسير حقوق‌دانان اروپايي مي‌تواند راهكارهايي براي تفسير نصوص داخلي به‌دست دهد.

Nowadays, in most legal systems, breach of contract leads inter alia to right of termination for obligee. But this has not always been the case. This study shows how European legal systems have moved from denial of right of termination for non-performance into recognition of a general rule concerning unilateral termination of breached contract. Iranian legislature, inclined with the evolution of European approach to the subject, can foresee such a general unilateral termination right for the obligee. In addition, the way in which Europeans have treated the roman inefficient vestige on this subject, could inspire Iranian judges, lawyers and scholars to find new interpretive solutions for existing inefficient ambiguous rules.