نگاهي انتقادي بر فمينيسم اسلامي و ارزيابي ميزان گرايش دانشجويان دختر به آن (مطالعه موردي: دانشجويان دختر مؤسسة آموزش عالي جهاد دانشگاهي يزد)

A Critical Look at the Islamic Feminism and Consideration of Inclination of Females; (Students of Jahad Danenshgahi Higher Education Institute)

امروزه هر از چندگاهی بشر مدعی می‌شود جریان‌های جدیدی را با هدف برقراری عدالت در سطوح گوناگون جامعه شناسایی و طراحی كرده است. یكی از این جریان‌های جدید كه مدعی دفاع از حقوق زنان، به‌ویژه با ویژگی‌های غربی آن است، به نام «فمینیسم» (feminism) چهره نشان داده است. این پدیده در كشور ما نیز مدتی است با نام «فمینیسم اسلامی» مطرح شده است. ‌‌این مقاله بر آن است كه با نگاهی انتقادی این پدیده را واكاوی كند، و ضمن نقد و بررسی آن، در چهارچوب مطالعه‌ای پیمایشی، به تعیین میزان گرایش به این مكتب در میان دانشجویان دختر مؤسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی استان یزد بپردازد. نتایج تحقیق نشان می‌‌دهد كه دانشجویان دختر مؤسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی یزد از میان ابعاد چهارگانة فمینیسم اسلامی به بعد «تساوی و تشابه حقوق زن و مرد» گرایش دارند و دیدگاه ‌آنان در خصوص سه بعد دیگر منفی است. هم‌چنین، از میان شاخص‌های فرعی فمینیسم اسلامی، شاخص فرعی «مشاركت یك‌سان زن و مرد در تربیت فرزندان» با رتبة میانگین 74/574 بیش‌ترین میزان شدت را دارد و شاخص فرعی «مناسب و كافی‌نبودن فرصت‌های موجود در جامعه برای زنان» با رتبة میانگین 44/383 كم‌ترین میزان شدت در میان دانشجویان مذكور است.

Justice seeking has always been a favorite subject for many social thinkers and reformists. One of main developments that claim to defend the rights of women has been feminism. This tendency in Iran has shown up in the form of Islamic feminism. The present article is to take a critical look at it and make an analysis of it. This endeavor is taken place within a survey research among the female students of the Jahad Danenshgahi Higher Education Institute in the city of Yazd. The findings indicate that the female students of that Institute have favorable attitude toward one of the four dimension of the Islamic feminism, which is the equal right of men and women. They have negative attitude concerning the other three dimensions of that social thought. Furthermore, the students have negative evaluation of some other minor indicators of Islamic feminism: among which equal cooperation of men and women in the affair of children, and the lack of enough opportunities for females in the society.