الگوي مصرفي و درآمدي خانوار در دوران مشروطه

Consumption and Income Patterns during the Constitutional Era

دوره مشروطه و سال‌هايي كه منتهي به آن شده، شاهد بروز و ظهور سازمان‌ها و نهادهاي اقتصادي بسياري بر اثر مواجه شاه و روشنفكران با غرب بوده‌ است. تلاش‌هاي بي‌شماري به جهت اصلاح امور اقتصادي صورت گرفته و با توجه به حضور و فعاليت چشم‌گير تجار، مي‌توان اين دوره‌ها را دوره‌هاي فعال اقتصادي ناميد؛ اما در اين ميان آنچه كمتر ديده شده و به آن پرداخته شده، ويژگي‌هاي رفتاري و سبك زندگي ايرانيان به خصوص در شهرها بوده است. سوژه انساني و نيز مباحث مستقيم مربوط به اقتصاد معيشتي امر مغفول در اسناد تاريخي و تحليل‌هاي تاريخي پس از آن است. توجه به اين مهم كه اوضاع اقتصادي چگونه بر افراد سهل يا تنگ مي‌گرفته، ماجرايي است كه جز به اختصار و تنها در زمان‌هاي قحطي روايت نشده است. اين پژوهش تلاش دارد كه ابتدا چهره‌اي از ايراني دوره‌ پاياني قاجار به لحاظ سبك زندگي و استفاده از كالاهاي فرهنگي و يا ضروري ارايه دهد. از طرف ديگر بر اساس اندك داده‌هايي كه از قيمت‌ها و اوضاع اقتصادي از ابتداي دوره ناصري تا برآمدن رضاخان در اسناد، سفرنامه‌ها و كتب تاريخي متعدد وجود دارد، تصويري از وضعيت اقتصادي، سبد مصرفي و درآمدي خانوارهاي ايراني ارايه دهد. در نهايت الگوي تورم سالانه، دلايل پيدايش تورم‌هاي حاد مقطعي، اوضاع روستاييان و شهرنشينان در قبال تورم موجود و نيز برخي اسناد از ويژگي‌هاي درآمدي مردم در آن دوران از نتايج اين پژوهش بوده است.

During constitutional era and the years leading up to it, many economic organizations has formed because of exposure of king and intellectuals to the west. Also it can be seen economic reform and merchant activities in this period, But less spoken aboat lifestyle and behavioral characteristic of people. This article attempts to present an image of the Persian people in Gajar in terms of lifestyle and use of cultural or essential goods. And also based on limited data in documents, travelogues and numerous historical books from prices and economic situation of Gajar period is offered a view of the economic situation of Iranian households. Finally, the results of this paper can be pointed to a model of annual inflation, reasons of serious inflation sectional appearance, the rural and the urban situation regarding the inflatin and characteristic of income of people during documents.