حدود در فقه مذاهب اسلامي؛ دشواري در اثبات، تيسير در اسقاط، شدت در اجرا

Hodood (Panel laws) in Islamic sects’ jurisprudence, difficulty in prove, facilitation in relinquishment, intensity in performance

مجازاتهاي حدي، كيفرهاي شرعي معيّن، ثابت، نسبتاً شديد و با كيفيتهاي معلوم در قبال نقض ارزشهاي اساسي و مطلوب شارع وضع شده اند. عظمت و جايگاه اين دسته كيفرها، به حدي است كه در آيات متعدد قرآن و روايات، بر لزوم اهتمام به آنها و سودمندي و منافع حاصل از اجراي آنها، تاكيد فراوان شده است. به رغم تاكيد فراوان بر جايگاه آنها، براساس منابع و سيره بزرگان اسلام، نه تنها كشف و اثبات جرايم مستوجب حد، به شدت محدود و دشوار شده، بلكه همواره بر بزه پوشي و عدم اثبات آنها تاكيد گرديده است، حتي در موارد محدودي كه جرم حدي اثبات مي شود، موانعي وجود دارند كه اجراي مجازات را با چالش مواجه مي سازد؛ ابزارهايي مثل توبه و در به شبهه، از موارد ساقط كننده حدود به شمار مي آيند. با دقت نظر در موضوع مي توان اين تعارض ظاهري را تحليل علمي و منطقي نمود؛ به اين صورت كه شارع در گام نخست با وضع مجازاتهاي سنگين در قبال نقض برخي از ارزشهاي اساسي، سعي كرده با به نمايش گذاردن عظمت حدود و شكوه آنها، مانع ارتكاب اين جرايم شود و در گام بعد، با تاكيد بر همين عظمت و با نگاه اصلاحي و تربيتي به كيفر و كنترل آثار سو احتمالي اجراي مكرر حدود در جامعه، در پي محدود نمودن اثبات جرايم حدي برآمده است. به عبارت ديگر، اين شدت مجازاتها، كاركردي نمادين در جهت حفاظت از ارزشها دارد. البته در موارد محدود به عنوان تنها راه ممكن، كه مقاصد و اهداف مجازاتهاي حدي تنها با اجراي آنها محقق مي شود، مجازات حدود قابليت اجرا پيدا نموده و بر مرتكبان اين جرايم اعمال مي‌شود.

Hodood’s punishments with certain legal (Shar’ee) retributions, fixed, fairly extreme and with evident quality are legislated for breaking basic and agreeable values of lawgiver. The situations of these kinds of punishments are important because various verses of Qur’an emphasize on their benefits and profits of its performance. Despite emphasizing on their situation base on sources and Islam’s Grandees’ life, not only discovering and proving crimes became limited and difficult but also always emphasized on hiding crime and their insupportable. Even in limited cases that crime became proved; many obstacles appear that performance of punishment became difficult, tools such as repentance are examples for miscarried of Hodood. With paying attention to the subject we could scientifically and logically analyze this superficial opposition, at the first step the lawgiver with legislating dense punishments for breaking some basic values tried to show Hodood’s greatness and prevent these kinds of crimes. In the next step with emphasizing on this greatness and with a reformatory and training view to punishment and by controlling miss-effects of performing continually Hodood in society, limit proving the Haddi punishments. In other words these intensive punishments have symbolic functions for protecting values. Perhaps in limited cases, as the only possible solution that purposes of Haddi punishments would ascertain with them, Hodood’s punishments would become performable and criminals would become punished.