تهران شهر دوستدار سالمند، گام‌هاي آغازين تحقق نخستين پايتخت سالمندي جهان (به مناسبت سال سالمندي)

Tehran is an elderly lover city, primary steps

چكيده: سالمندي و شهرنشيني، به دليل تاثير متقابل بر يكديگر، يكي از محورهاي مهم مطالعه و برنامه‌ريزي براي افزايش كيفيت زندگي سالمندان در شهر محسوب مي‌شوند. هدف اصلي پژوهش شناخت الگوها و ويژگي‌هاي طراحي شهري سالمندمحور و شهر دوستدار سالمند بوده و هدف‌هاي اختصاصي شامل شناخت رويكردهاي جامعه‌شناسان سالمندشناس، طراحان‌شهري و ساير حوزه‌هاي مرتبط با آن در مورد ايجاب و لزوم پرداختن به سالمندي، شناخت مقتضيات شهر دوستدار سالمند و امكانات موجود شهر تهران براي پيوستن به جرگه شهرهاي دوستدار سالمند در جهان است. هدف كاربردي نيز ارايه الگوي مناسب طراحي شهري براي سالمندان تهران و سپس كشور است. اين پژوهش توصيفي است، از نظر هدف كاربردي و از نظر عمق در زمره پژوهش-هاي سطحي نگر قرار مي گيرد. روش پژوهش "كيفي" است و با استفاده از "فن دلفي" اجرا شده است. جمعيت آماري اين پژوهش متخصصان طراحي شهري و جامعه‌شناسان سالمندشناس هستند. ابزار پژوهش پرسشنامه پژوهشگر ساخته است و داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزيه و تحليل شده‌اند. يافته‌هاي حاصل از دلفاي اين پژوهش به طور خلاصه نشان داد كه در "راند اول" از نظر داوران متخصص، نيازهاي پايه شهر دوستدار سالمند عواملي مانند محل نشستن، سرويس بهداشتي عمومي مناسب، ايمني و بهداشت معابر و بوستان‌هاست كه بر محدوديت‌هاي جسماني و گاهي رواني سالمندان تاكيد دارد. داوران معتقدند شهر تهران براي پيوستن به شهرهاي دوستدار سالمند نياز به بهسازي دارد و ساختن پل و زيرگذر مناسب كهنسالان در اين شهر ناديده مانده است. ايشان در اين مورد كه تهران مثل الگوي جهاني سده حاضر با چالش سالمندي جمعيت -و شهرنشيني- مواجه است، اجماع كامل داشتند. ناامني بوستان‌ها از جهت تردد دوچرخه و اسكيت‌سواري و توپ‌بازي و خطر برخورد با سالمندان و لزوم تفكيك فضاي اين فعاليت‌ها از محل حضور كهنسالان اولويت‌هاي بعدي توافق شده در بين داوران بوده است. برنامه‌ريزي ميان‌مدت براي پيوستن تهران به جرگه شهرهاي دوستدار سالمند مورد تاكيد همه داوران بوده است.