فرايند اخلاقي شدن جامعه از نگاه سعدي

The ethical process of society from Saadi’s view

سيره و روش بزرگان دين از جمله پيامبر اكرم (ص) و امامان معصوم (ع) نشان مي‌دهد كه علاوه بر تثبيت انديشه توحيدي، سوق مردم به سمت صفات پسنديده اخلاقي نيز همواره مد نظر آنان بوده است؛ به گونه اي كه در باور ايشان، اخلاق به همراه باور توحيدي، دو ركن عمده جامعه ايماني به حساب مي‌آيد. اما به نظر مي‌رسد پس از آنان، جامعه ديني از مساله اخلاق غافل ماند. به همين دليل، برخي از تربيت يافتگان تمدن اسلامي با آگاهي از اين امر و با عنايت به فرجام ناخوشايند بي توجهي به ارزش‌هاي اخلاقي، در آثار خويش به تبيين عوامل تاثيرگذار بر رشد اخلاق پرداختند تا شايد بار ديگر، اين ركن مغفول مانده جامعه ايماني احيا شود. در اين پژوهش، به بررسي اين عوامل تاثيرگذار با تكيه بر آرا و انديشه هاي شيخ مصلح الدين سعدي شيرازي پرداخته مي‌شود. از ديدگاه وي، عواملي چون نگرش حداكثري به اخلاقي شدن فرد، تعميق فرهنگ بايد و نبايد بر اخلاق، مصلحت انديشي و منفعت طلبي و اخلاق گويان بي اخلاق، در نابودي ارزش‌هاي اخلاقي تاثيرگذار است.

Sirah and methods of religious elders including the great Prophet and infallible Imams indicate that in addition the establishment of monotheistic thought , they lead people to praiseworthy ethical characteristics. Therefore, they believe that ethics and monotheistic belief were considered to be two major bases in the faith community. However, it seems that Islamic community after neglecting ethical issues, some educated scholars of Islamic culture tried to focus on ethical values once again in order that this basis revived. In this study, Sheikh Mosleheddin Saadi Shirazi’s ideas and comments concerning ethical issues have been examined.According to him, such factors as the maximum attitudes to changing a person to ethical character, deepening the culture of doing and not doing, expediency and profit-seeking and ethical advocators who don’t have ethics play major roles in destruction of ethical values.