معرفي فرمولي جديد براي تعيين قيمت خريد چغندرقند كشت پاييزه

Introduction of new formula for determination of autumn sugar beet purchase

اين پژوهش با هدف اصلاح فرمول فعلي خريد چغندرقند به فرمولي با ضرايب متفات با توجه به درصد قند چغندرقند كشت پاييزه انجام شد. كارخانه‎قند اهواز به عنوان معيار كشت پاييزه انتخاب و طي دوره بهره‎برداري در سال 1386 (از هشت ارديبهشت تا شش تير) به‎طور تصادفي از 163 محموله طي ساعات مختلف تحويل چغندرقند، نمونه‎گيري انجام شد. از هر محموله در عيارسنج كارخانه‎قند، يك نمونه تصادفي تهيه و صفات عيارقند چغندر، درصد رطوبت، مقدار مارك، بريكس عصاره، قند انورت، مقدار ناخالصي-هاي سديم، پتاسيم و نيتروژن مضره، درصد قندملاس و ضريب استحصال شكر تعيين شد. همزمان نتايج مربوط به كل 4084 محموله چغندرقند تحويلي طي دوره بهره برداري اين كارخانه‎قند، كه شامل 68801 تن چغندرقند متعلق به سه كشت و صنعت، دو نفر پيمانكار شخصي و مركز تحقيقات كشاورزي صفي‎آباد بود، جمع‎آوري و براي صفات عيار و افت قيمت هر تن چغندرقند و بهاي پرداخت شده مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. ميانگين عيار كل محموله ها معادل 84/12 درصد (با دامنه 20/15-10 درصد) با انحراف معيار 847/0 به‎دست آمد كه بيش از سه واحد از متوسط عيار مبناي خريد چغندرقند (عيار 16 درصد) و هم‎چنين حدود 5/5 واحد از متوسط عيار چغندرقند كل كشور در بهره برداري سال 1386 (29/18 درصد) كمتر بود. ميانگين افت چغندرقند محموله هاي تحويلي به كارخانه (كه به صورت نظري برآورد مي شود) معادل 92/11 درصد (با دامنه 50-2 درصد) با انحراف معيار 613/6 و حدود نه واحد از متوسط افت چغندرقند كشور در بهره‎برداري سال 1386 (حدود سه درصد براي 4,282,805 تن چغندرقند خريداري شده) بيشتر بود. نتايج تجزيه كيفي ريشه نشان داد متوسط درصد رطوبت ريشه چغندرقند پاييزه خوزستان 79 درصد است كه نسبت به چغندرقند نرمال (75 درصد آب و 25 درصد ماده خشك) معادل چهار درصد ذخيره آب بيشتري دارد. با توجه به نتايج اين تحقيق و در نظرگرفتن پتانسيل منطقه و با هدف افزايش متوسط عيار چغندرقند پاييزه در خوزستان، فرمولي جديد براي خريد چغندرقند پاييزه معرفي گرديد. براساس اين فرمول، نرخ خريد هر تن چغندرقند در عيار هاي بين 10 تا 15 درصد، فرمول {قيمت پايه × (100 / (80- (12 × عيار))}، عيار بين 15 تا 20 درصد، فرمول {قيمت پايه × (025/0+ (065/0 × عيار))} و نهايتاً براي عيارهاي 20 درصد بيشتر: فرمول {قيمت پايه × (325/1)} معرفي و با فرمول خريد فعلي و با فرض تا دو واحد افزايش عيار مقايسه و تحليل گرديد. كاربرد فرمول جديد كه داراي ضرايب متفاوت با توجه به درصد قند مي باشد گامي موثر در جهت خريد چغندرقند بر مبناي كيفيت، افزايش ميانگين عيار منطقه و در نتيجه افزايش راندمان كارخانه قند با مصرف چغندرقند كشت پاييزه و حمايت از كشاورزاني كه به دنبال توليد ماده اوليه با كيفيت برتر و در آمد بيشتر هستند، مي‎باشد.

This study aimed to modify the current purchase formula of sugar beet into a formula with different coefficients with respect to sugar percentage of autumn sugar beet. Ahvaz sugar factory was selected as an autumn sowing factory in Iran and 163 samples were randomly taken at different delivery times in 2007 (28th April to 27th June). From each truck, one sample was taken and sugar content, water content, marc, brix, reducing sugar, sodium, potassium, amino nitrogen, molasses sugars, and extraction coefficient of sugar were determined. Simultaneouly, results of all 4084 delivery samples during the campaign of the factory including 68801 tons beet belonging to three agro-industry companies and two contractors as well as Safiabad Agriculture Research Center, were statistically analyzed for sugar content (SC), soil tare, sugar beet price per tone and the paid price per vehicle. Results showed that average sugar content for all delivery vehicles was 12.84% (in the range of 10 to 15.20%) with standard deviation (SD) of 0.847. Average sugar content of Ahvaz factory was 3 units lower than the base price (16%) and 5.5 units lower than the average SC of the country in 2007 (18.29%). Average soil tare of the delivery vehicles (estimated visually) was 11.92% (in the range of 2 to 50%) with SD of 6.613. The average soil tare of Ahvaz factory was nine units greater than the country’s average in 2007 (about 3% for 4,282,805 tones of beets). Quality analysis, results showed that the average moisture content of delivery beets from autumn sowing in Khozestan province was 79% which was 4% higher than normal beet (75% moisture content or 25% dry matter). According to the results of this research and considering the potential of the region and with the aim at increasing the sugar content of the autum sowing sugar beet in Khoozestan, new formula for purchase price with three different coefficients was introduced for SC in the range of 10 to 24%. In this formula, the purchase price for each ton can be calculated by the following equations: a) SC of 10 to 15% {base price × (((SC×12) – 80))/100}, b) higher than 15 and equal to 20% {base price × ((SC×0.065) + 0.025)} and c) SC greater than 20% {base price × 1.325} and compared and analysed with the current formula assuming two units increase in sugar content. Application of the new formula with different coefficients with respect to SC is an important step in purchasing sugar beet based on quality, increasing the average SC of the region and consequently increasing the efficiency of the factory. So, this will support the farmers who are looking for the high quality sugar beet.