كاني شناسي، زمين شيمي و سن پرتوسنجي دايك هاي مافيك موجود در مجموعه ي دگرگون دلبر، بيارجمند (جنوب شرق شاهرود)

Mineralogy, Geochemistry and radiometric age of mafic dikes in Delbar metamorphic complex (southeast of shahrood)

مجموعه ي دگرگون دلبر در جنوب شرقي شاهرود متشكل از انواع شيست ها، آمفيبوليت ها و گنايس هاي با مناظر ميگماتيتي به سن اواخر نيوپروتروزوييك (پركامبرين) با استفاده از حداقل سه نسل دايك مافيك با سن هاي مختلف (پركامبرين، ژوراسيك، ترشيري) قطع شده است. دايك هاي وابسته به ژوراسيك، مجموعه دگرگون پركامبرين و سنگ هاي رسوبي تخريبي دگرگون شده ترياس بالايي- ژوراسيك زيرين (معادل با سازند شمشك) را قطع كرده اند ولي در آهك هاي ماسه اي ژوراسيك مياني و آهك هاي كرتاسه زيرين (نيوكومين) ادامه ندارند. آمفيبول هاي موجود در اين دايك ها در گروه كلسيمي قرار داشته و از نوع ادنيت هستند. فشارسنجي براساس ميزان آلومينيم موجود در آمفيبول، بيانگر فشارهاي 4 تا 5 كيلوبار براي تعادل نهايي اين كاني است كه با اعماق 14 تا 15 كيلومتري جايگزيني اين دايك ها در پوسته همخواني دارد. سال سنجي به روش U-Pb روي آپاتيت هاي موجود در اين دايك ها، بازه ي زماني 152±35Ma را نشان مي دهد كه با روابط صحرايي و چينه شناختي كاملاً سازگار است. بر اساس ويژگي هاي زمين شيميايي، اين دايك ها داراي ماهيت قليايي آهكي - قليايي بوده، ماگماي سازنده آن ها از ذوب بخشي حدود 15 درصدي يك خاستگاه گوشته اي اسپينل لرزوليتي ريشه گرفته است. اين سنگ ها در يك محيط زمين ساختي كششي پشت كمان و در ارتباط با كشش هاي پوسته ي قاره اي ايران مركزي در اثر فرورانش ورقه ي اقيانوسي نيوتتيس به زير آن تشكيل شده اند. اين رويداد از پيامدهاي ماگمايي فاز كوهزايي سيميرين پسين است.

Delbar metamorphic complex composed of schists, amphibolites and gneisses with migmatitic views belong to Neoprotrozoiec (Precambrian) is located in southeast of Shahrood. Debar metamorphic complex crosscut by at least three series of mafic dikes, with different ages (Precambrian, Jurassic and Tertiary). Jurassic dikes intruded in Precambrian metamorphic complex and upper Triassic - lower Jurassic metamorphosed detrital sedimentary rocks (equivalent to the Shemshak Formation), but not continue in the middle Jurassic sandy limestone and lower Cretaceous (Neocomian) limestones. Amphiboles of the mafic dikes are Edenite type Ca group amphiboles. Barometry based on the Al+3 content of the amphiboles indicated 4-5 Kbar presuers equivalent to the final equilibrium of amphiboles, illustrated 14-15 Km depths to the implacement of the studied dikes in the crust. U-Pb Age dating on apatites from the mafic dikes, indicated 152± 35 Ma age which completely confirmed field and stratigraphic relationships. The mafic dikes have alkaline to calc-alkaline nature based on the geochemical characteristics. The parental magma produced from 15% partial melting of a spinel lherzolite mantle source. These mafic dikes generated in a back arc extentional setting related to the continental crust extentions of central Iran caused by Neotethys plate subduction under it. This event is related to the magmatism of early Cimmerian orogeny.