ماهيت و مفهوم مشروطيت در مذاكرات نمايندگان نخستين مجلس شوراي ملي

THE NATURE AND CONCEPT OF CONSTITUTION IN THE DEBATES OF REPRESENTATIVES OF THE FIRST IRANIAN NATIONAL ASSEMBLY

مباحث مربوط به مشروطه از زمان پيروزي آن جنبش تاكنون موضوع بحث هستند و درباره آنها اختلاف‌نظر وجود دارد. اين اختلاف‌نظرها از معناي كلمه مشروطه گرفته تا فهم آن و علل پيدايش آن و حتي پيروزي يا شكست آن را دربرمي‌گيرد. اين اختلاف‌نظرها و ابهام‌ها در ميدان عمل اجتماعي، سردرگمي بزرگي به‌وجودآورده است؛ به‌گونه‌اي كه نه سنت‌شكني‌ها و نوآوري‌هاي مشروطيت و نه تلاش‌هاي محققان نتوانسته است پاسخ روشني براي اين اختلاف‌نظرها ارايه دهد. بررسي متن مذاكرات مجلس اول مشروطيت مي‌تواند بخش قابل‌توجهي از اين اختلاف‌نظرها و ابهام‌ها را روشن كند. نمايندگان آن دوره مجلس از ميان اصناف گوناگون برگزيده شده بودند و بنابراين فهم و دركي متناسب با بينش موكلان خود از مشروطيت داشتند. ترتيب مذاكرات و مصوبات مجلس منعكس‌كننده معرفت و شناخت نمايندگان از عوامل موثر در موفقيت يا شكست مشروطيت است. به عبارت ديگر، اين مذاكرات لايه‌هايي از خواسته‌هاي مشروطه‌خواهان را آشكار مي‌سازد كه بر نيازهاي جامعه در مسير مدرن‌شدن منطبق است و كنش مشروطه‌خواهان و مذاكرات نمايندگان را مكمل يكديگر مي‌سازد.

The constitutional issues, since the Constitutional Movement triumph in Iran in 1906 until now, have been discussed, as there are disagreements on them, from the meaning of constitution to it causes and even its successes and failures. These disagreements and ambiguities, in the field of social action, have led to confusion. Neither breaking with the tradition nor constitutional innovations, and even not the effort of researchers did not provide clear answers to these disagreements. A review of the First Constitutional Assembly’s debates can resolve some of these disagreements and ambiguities. As the representatives of that assembly were selected by various guilds, their views provide us with their clients’ vision of the Constitution. The order and sequence of debates and legislations reflect an understanding of the factors influencing the success or failure of the Constitution in representatives’ mind. In other words, these discussions reveal constitutionalists’ layers of demands that conform with requirements of a modern society. Constitutionalists’ actions and the proceedings of the assembly complement each others.