نقش نفت در توسعه اقتصادي ايران

THE ROLE OF OIL IN ECONOMIC DEVELOPMENT OF IRAN

نفت و ساختار اقتصادي ناشي از آن در تحولات سياسي، اقتصادي و اجتماعي ايران نقش مهمي دارد. اقتصاد ايران تا حد زيادي به صادرات نفت وابسته است. تقريباً 50 درصد از درآمدهاي ملي بودجه و 80 درصد از صادرات كشور از منابع نفتي تامين مي‌شود. در دهه‌هاي مختلف روند افزايش قيمت و درآمدزايي نفت متفاوت بوده و در دهه 80 و فواصل سال‌هاي 89-85 (برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي) به اوج خود رسيده است. اگرچه افزايش قيمت نفت به صورت مقطعي در بهبود وضعيت برخي از شاخص‌هاي اقتصادي در كشور موثر بوده، اما به‌طور كلي نفت نتوانسته است شاخص هاي كيفي توسعه اقتصادي از قبيل رفع فقر، بيكاري و نابرابري را بهبود بخشد. براساس نتايج پژوهش، درآمد نفت در دهه‌هاي گوناگون باوجود جهت‌گيري برنامه‌ها به سوي اشتغال‌زايي و فقر‌زدايي، به رفع فقر، بيكاري و نابرابري نينجاميده و حتي به تشديد وخامت شاخص‌هاي نابرابري در كشور منجر شده است.

Petroleum and its subjected economic structurs play a significant role in Iranʹs political social and economic develovement. Iranian economy highly depends on oil exports and incomes. Oil industry provides almost 50% of national budjet and 80 percent of exportation resources. Oilʹs incomes have fluctuated during different decades and experienced the most increasing trend in (2007-2011) – the years coincide with the forth development program of IR. Iran. Although, oils income could temporary obtimize some qualitative economic indices, it was not able to adjust the inequality indices such as removal of poverty, unemployment, etc. According to the result of this research, petroleumʹs income not only could not eliminate the poverty, unemployment and inequality but also deteriorate the situation of these indices.