تأثيرات كاربرد نسبت‌هاي مختلف نيترات به آمونيوم بر سرعت فتوسنتز ومحتوي اسيدهاي چرب دانه كلزا در شرايط تنش شوري

Effect of Different Ratios of Ammonium: Nitrate on Photosynthesis and Fatty Acid Composition in Canola (Brassica napus L.) under Saline Conditions

به منظور بررسی نسبت‌های مختلف نيتروژن در سطوح مختلف تنش شوری بر ميزان فتوسنتز و تركيب اسيدهای چرب در كلزا آزمايشی به صورت فاكتوريل در سال 1389 در قالب طرح كاملاً تصادفی در گلخانه مركز تحقيقات كشاورزی آذربايجان‌شرقی انجام گرفت. فاكتور اول نسبت‌های نيترات به آمونيوم در چهار سطح (0: 100 ، 25 : 75 ، 50 : 50 و 75 : 25) و فاكتور دوم شوری در دو سطح صفر و 200 ميلی‌مولار كلرورسديم بود. بيشترين وزن تر و خشك، سطح برگ و مقدار آب نسبی، ميزان فتوسنتز و شدت تعرق و ميزان پتاسيم در برگ در صورت كاربرد نسبت نيترات به آمونيوم (50 :50) در شرايط غيرشور به دست آمد. با افزايش شوری مقادير وزن تر، وزن خشك، سطح برگ، مقدار نسبی آب، ميزان فتوسنتز و ميزان پتاسيم برگ به طور معنی‌داری كاهش يافت. به نظر می‌رسد با افزايش شوری در صورت اعمال نسبت نيتروژن نيترات به آمونيوم50 : 50 گياه آسيب كمتری می‌بيند. هم‌چنين تركيب اسيدهای چرب در نتيجه اعمال تيمارهای مختلف مورد ارزيابی قرار گرفت. ميزان اكثر اسيدهای چرب در محيط شور به طور معنی‌داری بيشتر از شرايط غيرشور بود. در تيمارهايی كه كلزا از مقادير بالای آمونيوم استفاده نموده بود ميزان اسيدهای چرب بيشتر از شرايط تغذيه با نيترات بود. بيشترين ميزان اكثر اسيدهای چرب در صورت كاربرد نسبت نيترات به آمونيوم 75 : 25 در شرايط شور حاصل شد.

In order to investigate the effect of different ratios of ammonium: nitrate on the photosynthesis and fatty acid composition in canola (Brassica napus L.) under different levels of salinity, an experiment was conducted as a factorial based on complete randomize design at Agricultural Research Center in East Azerbaijan in 2010. The first factor was different ratios of nitrogen sources to ammonium: nitrate at four levels as 0: 100, 25: 75, 50:50 and 75: 25 and the second factor was two levels of salinity as 0 and 200 mM NaCl. Results showed that the highest fresh and dry weights, leaf area and relative water content (RWC), photosynthesis rate and potassium concentration in the leaves were obtained at ammonium: nitrate (50: 50) in non-saline condition. With increasing salinity, fresh and dry weights, leaf area, relative water content (RWC), photosynthesis and leaf potassium were significantly reduced. It seems that with increasing salinity the application of nitrogen (nitrate to ammonium) ratio of 50/50 caused less injure in crop. In treatments using high amounts of ammonium by canola, higher levels of fatty acids was obtained than feeding conditions with nitrate. The highest ratio of fatty acids was measured in saline conditions when the application of nitrate :ammonium was as 25:75.