سنجش سازه‌هاي نظريه رفتار برنامه‌ريزي-شده درخصوص ماموگرافي غربالگري در زنان خانه‌دار بالاي 40 سال

Application of theory of planned behavior in predicting screening mammography in housewives over 40 years

مقدمه و هدف: با توجه به شيوع بالاي سرطان پستان در زنان ايراني و عدم استقبال آنان از ماموگرافي غربالگري، تعيين مهم ترين سازه هاي پيش بيني كننده رفتار ماموگرافي، امكان طراحي مداخلات ارتقادهنده اين رفتار را مهيامي سازد. هدف اين مطالعه، تعيين سازه هاي متاثر از نظريه (تيوري) رفتار برنامه ريزي شده درخصوص ماموگرافي غربالگري در زنان خانه دار بالاي 40 سال بود. مواد و روش ها: شركت كنندگان در اين مطالعه مقطعي تحليلي، 294 زن بالاي 40 سال شهر اراك بودند كه پرسش نامه نظريه رفتار برنامه ريزي شده درخصوص رفتار ماموگرافي را تكميل كردند؛ سپس با استفاده از رگرسيون خطي و لوجستيك، متغيرهاي پيشگويي كننده قصد و رفتار ماموگرافي مشخص شدند. نتايج: ميانگين سن شركت كنندگان، 33/47 سال ( با ميانگين 95/4 و محدوده 40تا58 سال) بود. در مدل ارايه شده براي پيش بيني رفتار ماموگرافي، سازه قصد رفتار (001/0 > P، 17/5 OR =) مهم ترين سازه پيشگويي كننده بود. درخصوص پيش بيني كنندگي قصد انجام ماموگرافي، سه سازه «هنجارهاي ذهني (001/0 > P ، 21/0=R2)، كنترل رفتاري درك شده (001/0 > P ، 16/0=R2)، و آگاهي(001/0 > P ، 13/0=R2)»، پيش بيني كننده قصد بودند. نتيجه‌گيري: براساس نتايج مطالعه حاضر، سازه هاي قصد، كنترل رفتاري درك شده و هنجارهاي ذهني از نظريه رفتار برنامه ريزي شده، پيشگويي كننده هاي رفتار ماموگرافي هستند؛ بنابراين، مداخلات نظريه-محور و ارتقادهنده رفتار ماموگرافي در زنان خانه دار را مي توان برحسب اين مدل طراحي كرد.